Bài giảng Quản trị chiến lược - Chương 4: Phân tích môi trường bên ngoài (External environment analysis)

Trường đại học Bách khoa TP HCM

QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Chương 4

PHÂN TꢀCH

MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

(External Environment Analysis)

Giảng viên: TS. Võ Tấn Phong

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Nội dung

1. Phân tích môi trường vĩ mô

Môi trưꢀng chꢁnh trꢂ (P)

Môi trưꢀng kinh tꢃ (E)

Môi trưꢀng xꢄ hꢅi (S)

Môi trưꢀng công nghꢆ (T)

Môi trưꢀng phꢇp luꢈt (L)

Môi trưꢀng tꢉ nhiên (E)

2. Môi trường tác nghiệp

3. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

“Không phꢃi lꢄ loꢄi mạnh

nhất trong số các loꢄi sꢅ

sinh tꢆn, cꢇng không phꢃi

lꢄ nhꢈng con thông minh

nhất mꢄ lꢄ nhꢈng loꢄi thích

ꢉng tốt nhất vꢊi nhꢈng

thay đꢋi” – Charles Darwin

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường hoạt động cꢌa doanh nghiệp

Môi trường hoạt động cꢌa

doanh nghiệp

Môi trường bên trong

Môi trường bên ngoꢄi

Môi trường vĩ mô

Môi trường vi mô

(Môi trường ngꢄnh) (Môi trường tꢋng quát)

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường hoạt động cꢌa doanh nghiệp

Môi trường vi mô

Là các điều kiꢆn, yꢃu tố, tổ chức…trong môi trưꢀng sát

cạnh của doanh nghiꢆp mà ảnh hưởng mꢅt cách trꢉc tiꢃp đꢃn

các quyꢃt đꢂnh và hành đꢅng của doanh nghiꢆp.

Môi trường vĩ mô

Bao gồm những lꢉc lượng rꢅng hơn ảnh hưởng đối với

doanh nghiꢆp cũng như những tổ chức tham gia trong môi

trưꢀng vi mô của doanh nghiꢆp.

Môi trường nội bộ

Bao gồm điều kiꢆn, các tổ chức, các sꢉ kiꢆn và các yꢃu tố

trong mꢅt tổ chức ảnh hưởng các hoạt đꢅng và sꢉ lꢉa chọn,

đặc biꢆt là hành vi của nhân viên.

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường hoạt động cꢌa doanh nghiệp

- Kinh tế;

- Tự nhiên;

- Dân số;

- Công nghệ - kỹ thuật;

- Toꢄn cầu hoá;

- Chính trị - pháp luật;

- Đạo đꢉc…

Môi trường vĩ mô

- Văn hoá – xã hội;

Môi trường vi mô

Môi trường nội bộ

- Nhꢈng tꢋ chꢉc tꢄi chính;

- Nhꢈng nhꢄ cung cấp;

- Nhꢈng đối thꢌ cạnh tranh;

- Nhꢈng người mua;

- Công chúng;

Các quyết định cꢌa

tꢋ chꢉc

- Hình ꢃnh cꢌa doanh

nghiệp;

- Nguꢆn nhân lực;

- Năng lực tꢄi chính;

- Năng lực công nghệ;

- Năng lực về marketing

- Sꢉ mệnh;

- Các mục tiêu;

- Cơ cấu quꢃn lý;

- Quan hệ quyền

lực nội bộ;

- Tꢄi sꢃn hꢈu hình

vꢄ cơ sở vật chất

- Các tꢋ chꢉc marketing

trung gian…

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Tꢋ chꢉc vꢄ môi trường bên ngoꢄi

Môi trường vĩ mô

Môi trường

ngꢄnh

Tꢋ chꢉc

Trao đꢋi

ꢃnh hưởng

vꢄ quyền

lực

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Phân tích môi trường bên ngoꢄi

Bꢃn chất

Nhꢈn diꢆn vꢊ đꢇnh giꢇ cꢇc yꢃu tố ngoꢊi khả

năng kiꢋm soꢇt của doanh nghiꢆp đơn lꢌ.

Cꢇc yꢃu tố ngoꢊi khả năng kiꢋm soꢇt

của tổ chức:

o Sꢉ cạnh tranh quốc tꢃ giꢇ tăng;

o Những biꢃn đổi về dân số;

o Công nghꢆ thông tin...

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Nguꢆn thông tin

Internet;

Các thư viện;

Các nhꢄ cung cấp;

Các nhꢄ phân phối;

Các khách hꢄng;

Đối thꢌ cạnh tranh...

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Phân tích môi trường bên ngoꢄi

Mục đích

Xác định:

Nhꢈng cơ hội

(Opportunities – O)

Nhꢈng thách thꢉc

(Threats - T)

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Phân tích môi trường bên ngoꢄi

Các yếu tố chꢌ yếu

o Cꢇc yꢃu tố kinh tꢃ;

o Cꢇc yꢃu tố thuꢅc môi trưꢀng văn hꢍa, xꢄ hꢅi

vꢊ dân số;

o Cꢇc yꢃu tố chꢁnh trꢂ, chꢁnh phủ, phꢇp luꢈt;

o Cꢇc yꢃu tố công nghꢆ;

o Cꢇc yꢃu tố cạnh tranh...

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Phân tích môi trường bên ngoꢄi

Các lực lưꢍng chꢌ yếu

Các đối thꢌ cạnh tranh

Nhꢈng nhꢄ cung cấp

Nhꢈng nhꢄ phân phối

Các chꢌ nꢍ

Các khách hꢄng

Nhꢈng người lao động

Các cộng đꢆng

Các lực lưꢍng bên

ngoꢄi chꢌ yếu

Nhꢈng cơ hội vꢄ

thách thꢉc

Nhꢈng nhꢄ quꢃn trị

Các đối tưꢍng hꢈu quan

Các tꢋ chꢉc công đoꢄn

Các nhꢎm lꢍi ích đꢏc biệt

Các sꢃn phꢐm

Các dịch vụ

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Phân tích môi trường bên ngoꢄi

Môi trường vĩ mô chꢌ yếu:

o Môi trường xã hội (S - Social);

o Môi trường văn hꢎa (C - Cultural);

o Môi trường dân số (D - Demograpical);

o Môi trường tự nhiên (E - Environmental);

o Môi trường kinh tế (E - Economical);

o Môi trường chính trị (P - Political);

o Môi trường pháp luật (L - Legal);

o Môi trường công nghệ (T - Technological);

o Môi trường toꢄn cầu (G - Global)...

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường kinh tế

Định nghĩa

Lꢄ tất cꢃ các yếu tố cꢎ ꢃnh hưởng kinh tế đối vꢊi doanh nghiệp

- Các yếu tố năng động cꢌa cầu;

- Tình trạng cꢌa cung;

Tꢋng - Nhꢈng yếu tố chi phối việc định giá;

quát - Mꢉc độ cꢌa sự cạnh tranh;

- Sự ꢃnh hưởng đến khꢃ năng sinh lời;

- Các yếu tố tác động đến đầu tư…

- Chính sách tài khoá;

- Các chính sách thuế;

- Chính sách tiền tệ;

- Cơ sở hạ tầng;

- Thị trường vốn, thị trường tiền tệ;

- Thu nhập quốc dân, thu nhập đầu

người;

- Chính sách thu nhập;

- Mật độ dân cư;

Cụ thể - Chính sách hối đoái;

- Chiến lưꢍc tăng trưởng;

- Công nghiệp;

- Nông nghiệp;

- Chính sách kinh tế mꢊi…

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường công nghệ

Lꢄ việc ꢉng dụng một cách cꢎ hệ thống nhꢈng khoa học hay kiến

thꢉc đã đưꢍc tꢋ chꢉc trong nhꢈng hoạt động thực tiễn

Định nghĩa

- Sáng tạo công nghệ mꢊi;

- Các sꢃn phꢐm mꢊi;

- Tình trạng công nghệ;

- Việc ꢉng dụng công nghệ để tối ưu đầu vꢄo, đầu ra;

- Công nghệ lạc hậu;

Tꢋng

quát

- Nhꢈng thay đꢋi năng động về công nghê để tạo ra lꢍi

thế cạnh tranh;

- Công nghệ tiếp cận con người

- Công nghệ dẫn đến việc giꢊi thiệu,

thông qua doanh nghiệp;

Nhꢈng - Giúp tăng năng suất;

ꢃnh - Doanh nghiệp cần chi phí cho

cho ra nhꢈng sꢃn phꢐm mꢊi vꢄ sꢃn

phꢐm cꢇ trở nên lỗi thời, bị loại bỏ;

- Nhꢈng tiến bộ về công nghệ dẫn đến

hưởng nghiên cꢉu phát triển vꢄ giꢈ nhịp nhꢈng kỳ vọng về chất lưꢍng cꢌa

vꢊi nhꢈng tiến bộ công nghệ;

người tiêu dùng;

- Yêu cầu về nguꢆn vốn đầu tư;

- Dẫn đến sự phꢉc tạp cꢌa hệ thống.

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường chính trị – pháp luật

Lꢄ nhꢈng ꢃnh hưởng đưꢍc tạo ra từ ba hệ thống chính trị lꢄ lập

Định nghĩa

pháp, hꢄnh pháp vꢄ tư pháp trong việc định hình, định hưꢊng vꢄ

kiểm tra các hoạt động cꢌa doanh nghiệp.

- Hiến pháp cꢌa một nưꢊc;

- Các tꢋ chꢉc chính trị;

- Sự ꢋn định chính trị;

- Hình ꢃnh cꢌa một quốc gia vꢄ

lãnh đạo cꢌa đất nưꢊc;

- Tính linh hoạt vꢄ tính phù hꢍp cꢌa

luật;

- Hệ thống toꢄ án;

Tꢋng

quát

- Luật quꢃn lý doanh nghiệp...

- Hoạt động kinh doanh;

- Hoạt động đầu tư;

- Hoạt động huy động vốn;

- Hoạt động hꢍp tác, liên kết;

- Chi phí để tuân thꢌ;

- Phꢉc tạp trong việc giao địch về hꢍp

đꢆng dân sự;

- Tham nhꢇng, lobby chính sách ꢃnh

hưởng đến lꢍi thế cạnh tranh;

- Ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư,

Nhꢈng

ꢃnh

hưởng

- Không chắn chắn, khꢎ dự đoán; hꢍp tác vꢊi các đối tác nưꢊc ngoꢄi…

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường văn hꢎa - xã hội

Nhꢈng yếu tố về văn hoá – xã hội cꢎ ꢃnh hưởng đến nhꢈng quyết

định vꢄ hꢄnh động cꢌa doanh nghiệp

Định nghĩa

- Hệ thống địa vị đẳng cấp;

- Tinh thần tập thể;

Tꢋng - Giáo dục;

quát - Trách nhiệm xã hội;

- Trình độ văn hoá;

- Tập quán;

- Giá trị, niềm tin, phong cách

- Giám sát, kiểm tra xã hội (Social

Audit);

- Quꢃn trị doanh nghiệp (CG);

- Đạo đꢉc trong kinh doanh;

- Văn hoá hình thꢄnh con người;

- Yêu cầu ngꢄy cꢄng cao về CSR;

- Các thế lực thương lưꢍng quan

trọng đối vꢊi doanh nghiệp;

- Gia tăng chi phí cho các hoạt động

ngoꢄi kinh tế…

- Văn hoá vꢄ toꢄn cầu hoá;

- Văn hoá hình thꢄnh hꢄnh vi cꢌa

con người trong kinh doanh vꢄ

trong công việc;

Nhꢈng

ꢃnh

hưởng

- Hình thꢄnh xu hưꢊng tiêu dùng;

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường tự nhiên

Lꢄ các điều kiện do tự nhiên do các yếu tố tự nhiên mang lại cꢎ

ꢃnh hưởng đến hoạt động cꢌa doanh nghiệp

Định nghĩa

-

- Khí hậu;

- Địa lý;

- Hoạt động cꢌa doanh nghiệp phꢃi

đꢃm bꢃo sự phát triển bền vꢈng;

- Sử dụng cꢎ hiệu quꢃ vꢄ trách

nhiệm cao đối vꢊi nguꢆn tꢄi nguyên;

- Giꢃm thiểu tối đa việc tác động môi

trường…

- Tài nguyên;

- Vị thế khu vực so vꢊi bối cꢃnh toꢄn

cầu;

- Các yếu tố địa hình, địa thế;

- Các hệ thống cꢃng liên quan đến

doanh nghiệp

Tꢋng

quát

- Thúc đꢐy nghiên cꢉu các phương án

sử dụng nguꢆn lực cꢎ hiệu quꢃ hơn;

- Thúc đꢐy việc phát triển nguyên,

nhiên liệu mꢊi;

- Phát triển năng lực tái sử dụng các

yếu tố sꢃn xuất;

- Gia tăng chi phí hoạt động cꢌa

doanh nghiệp do yêu cầu duy trì,

tái tạo;

- Gia tăng chi phí nghiên cꢉu phát

triển;

Nhꢈng

ꢃnh

hưởng

- Chi phí vận chuyển NVL;

- Vùng phát triển ngꢄnh…

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường dân số

Lꢄ nhꢈng yếu tố dân số ꢃnh hưởng đến hoạt động cꢌa doanh

nghiệp

Định nghĩa

- Qui mô dân số;

- Tỷ lệ tăng dân số;

- Tháp tuꢋi;

- Ngôn ngꢈ;

- Địa vị đẳng cấp;

- Tôn giáo;

Tꢋng

quát

- Qui mô gia đình;

- Sự phân tầng kinh tế;

- Các cấp độ giáo dục;

- Tình trạng nhꢄ cửa;

- Dân tộc;

- Giꢃi trí, giáo dục;

- Sở hꢈu tꢄi sꢃn;

- Tình trạng lao động…

- Cầu về hꢄng hoá vꢄ dịch vụ;

Nhꢈng - Chất lưꢍng lao động;

ꢃnh - Chi phí lao động;

- Quꢃn trị doanh nghiệp;

- Nguꢆn cung lao động;

- Văn hoá doanh nghiệp…

hưởng - Chi phí đꢄo tạo trong ngꢄnh;

- Chiến lưꢍc marketing;

PHÂN TꢀCH MÔI TRƯꢁNG BÊN NGOꢂI

Môi trường toꢄn cầu

Lꢄ nhꢈng yếu tố ꢃnh hưởng đến hoạt động cꢌa doanh nghiệp do

quá trình hội nhập quốc tế

Định nghĩa

- Nhꢈng thoꢃ thuận vꢄ nguyên tắc - Các thị trường tꢄi chính, tiền tệ

cꢌa WTO;

toꢄn cầu;

Tꢋng - Nhꢈng thoꢃ ưꢊc, hiệp ưꢊc quốc

quát tế;

- Chu kỳ kinh tế thế giꢊi…

- Nhꢈng liên kết cꢌa một số nưꢊc,

khối, khu vực… (như OPEC)

- Thế giꢊi dần dần trở thꢄnh một - Sự quyết định thị trường nꢄo sꢅ xâm

thị trường;

Nhꢈng - Cꢃi tiến chất lưꢍng;

nhập vꢄ sꢃn phꢐm nꢄo sꢅ đưꢍc sꢃn

xuất;

ꢃnh

hưởng quốc gia;

- Nhꢈng chuyển giao công nghệ vꢄ

vốn;

- Sự cạnh tranh từ các công ty đa - Điều chỉnh quá trình quꢃn trị…

Bài giảng Quản trị chiến lược - Chương 4: Phân tích môi trường bên ngoài (External environment analysis) - Võ Tấn Phong