›
›

Đánh giá hiện trạng và khoanh vùng cảnh báo nguy cơ nứt đất tỉnh Quảng Nam

Download
32(4), 348-356  
T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ Tr¸i §Êt  
12-2010  
§¸NH GI¸ HIÖN TR¹NG Vµ KHOANH VïNG  
C¶NH B¸O NGUY C¥ NøT §ÊT TØNH QU¶NG NAM  
Ph¹m V¨n Hïng  
I. Më ®Çu  
Qu¶ng Nam lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt, cã ý nghÜa khoa  
häc vµ thùc tiÔn.  
Tai biÕn nøt ®Êt lµ mét d¹ng thiªn tai "míi l¹" ®èi  
víi chóng ta. Do ®ã, nguyªn nh©n ph¸t sinh nøt ®Êt  
Bµi b¸o nµy ®Ò cËp nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu  
còng cßn nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau. Tuy nhiªn, phÇn míi nhÊt vÒ hiÖn tr¹ng, nguyªn nh©n vµ b−íc ®Çu  
lín c¸c nhµ khoa häc trªn thÕ giíi còng nh− ë n−íc khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt lµm c¬ së  
ta ®Òu kh¼ng ®Þnh, tai biÕn nøt ®Êt cã nguån gèc cho x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p phßng tr¸nh vµ quy  
ph¸t sinh lµ do chuyÓn ®éng tõ tõ cña vá Tr¸i §Êt, ho¹ch ph¸t triÓn bÒn v÷ng kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa  
do kiÕn t¹o t¹o nªn, lµ kÕt qu¶ cña ®øt gÉy ho¹t ®éng bµn tØnh Qu¶ng Nam.  
[4]. Trong bµi b¸o nµy, tai biÕn nøt ®Êt ®−îc ®Ò cËp  
chÝnh lµ hiÖn tuîng ®Þa chÊt do kiÕn t¹o (do ®øt gÉy  
II. HiÖn t−îng nøt ®Êt  
ho¹t ®éng) t¹o nªn.  
Trong nh÷ng n¨m qua, trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng  
Nam ®· diÔn ra 76 ®iÓm nøt ®Êt lín nhá (h×nh 1),  
TØnh Qu¶ng Nam cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi  
sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ an ninh quèc phßng  
ph©n bè tËp trung däc c¸c ®øt gÉy S«ng Bung - Trµ  
Bång, S«ng P« C«, Th¹nh Mü - §¹i HiÖp, HiÖp §øc  
ë miÒn Trung n−íc ta. N¬i ®©y cã c¸c ®iÒu kiÖn tù  
nhiªn thuËn lîi, tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó vµ  
- Duy Xuyªn, Ph−íc Xu©n - Tam Kú, S«ng C«n, A  
§en - ¸i NghÜa. Nøt ®Êt tËp trung ë r×a c¸c khèi kiÕn  
®a d¹ng, phôc vô tÝch cùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x·  
héi cña ®Þa ph−¬ng. MÆt kh¸c, tØnh Qu¶ng Nam  
tróc n©ng T©y Giang, §«ng Giang, Ph−íc S¬n, Duy  
Xuyªn - QuÕ S¬n, Tiªn Ph−íc - B¾c Trµ My. Nøt ®Êt  
n»m ë r×a phÝa b¾c ®Þa khèi Kon Tum, n¬i cã cÊu  
tróc kiÕn t¹o ph©n dÞ phøc t¹p ; ho¹t ®éng T©n kiÕn  
diÔn ra trªn nhiÒu ®èi t−îng kh¸c nhau tån t¹i trªn  
bÒ mÆt Tr¸i §Êt nh− nøt ®−êng giao th«ng, nøt ®Ëp  
t¹o vµ kiÕn t¹o hiÖn ®¹i diÔn ra kh¸ tÝch cùc, ®Æc biÖt  
lµ ho¹t ®éng cña c¸c ®øt gÉy kiÕn t¹o [2, 3, 5].  
hå chøa n−íc thuû lîi, thuû ®iÖn, nøt ®åi, nói, ruéng  
v−ên vµ nøt c¸c c«ng tr×nh d©n sinh. Nøt ®Êt ®· diÔn  
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tai biÕn nøt ®Êt diÔn ra  
ngµy cµng nghiªm träng. Nøt ®−êng giao th«ng, lµm  
cho nhiÒu ®o¹n ®−êng bÞ vïi lÊp, thËm chÝ bÞ ph¸  
huû (®−êng Hå ChÝ Minh (§HCM), quèc lé 14B,  
14D, 14E, tØnh lé 604, 610, 611, 616), lµm tª liÖt  
giao th«ng trong nhiÒu ngµy. Nøt c¸c ®Ëp thuû ®iÖn,  
hå chøa n−íc (®Ëp Trµ C©n, VÜnh Trinh, Phó Léc vµ  
Phó Ninh), g©y mÊt n−íc, cã nguy c¬ bÞ vì ®Ëp, ®e  
däa ®êi sèng c− d©n ®Þa ph−¬ng. Nøt ®åi, nói (nøt  
ra víi mËt ®é lín trªn c¸c tuyÕn giao th«ng quan  
träng ë tØnh Qu¶ng Nam nh− c¸c quèc lé (§HCM,  
QL14D, QL14E), tØnh lé (TL604, TL616) vµ c¸c  
tuyÕn ®−êng giao th«ng liªn huyÖn, liªn th«n. ThËm  
chÝ, nøt ®Êt ®· ph¸ huû nhiÒu ®o¹n ®−êng dµi hµng  
tr¨m mÐt cña §HCM, QL14D, TL604, TL616, g©y  
tæn thÊt tiÒn cña kh«i phôc. Nøt ®Êt diÔn ra trªn c¸c  
th©n ®Ëp cña c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn, thuû lîi nh−  
nói Vó, nói §Çu Voi, nói Kim S¬n, ®åi Cï Lao,...), c¸c ®Ëp Trµ C©n, VÜnh Trinh, Phó Léc, Trå vµ ®Ëp  
Phó Ninh. Nøt ®Êt ®· lµm c¸c th©n ®Ëp bÞ rß rØ mÊt  
n−íc, h¹n chÕ hiÖu suÊt sö dông cña chóng ; thËm  
chÝ c¸c th©n ®Ëp cã nguy c¬ bÞ vì khi cã m−a lò lín,  
®e däa an toµn tÝnh m¹ng cña c− d©n sèng phÝa d−íi  
®Ëp. Nøt ®Êt diÔn ra c¶ trªn c¸c d¶i nói, ®åi nh− nói  
§Çu Voi, Vó, Kim S¬n vµ nøt ®åi Cï Lao.  
ph¸ huû ruéng v−ên, nhµ cöa cña d©n c− bÞ vïi lÊp,  
®æ sËp (th«n 4 - thÞ trÊn B¾c Trµ My, th«n D−¬ng  
L©m - x· Trµ D−¬ng, th«n Ngäc Gi¸p - x· Tam  
D©n, th«n KiÖu Ch©u - x· Duy S¬n,...). Do vËy,  
viÖc nghiªn cøu lµm s¸ng tá nguyªn nh©n, khoanh  
vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt trªn ®Þa bµn tØnh  
348  
H×nh 1. S¬ ®å hiÖn tr¹ng nøt ®Êt tØnh Qu¶ng Nam  
- Nøt nói §Çu Voi thuéc x· Tiªn An, huyÖn Tiªn cã ph−¬ng §B-TN vµ ¸ kinh tuyÕn (¶nh 2). Chóng  
Ph−íc diÔn ra tõ n¨m 1964 ®Õn nay (theo th«ng tin ph©n bè thµnh d¶i tõ ®Çu phÝa ®«ng th©n ®Ëp phô,  
cña c− d©n ®Þa ph−¬ng). §Æc biÖt, vµo th¸ng 4 n¨m c¾t däc theo s−ên phÝa ®«ng nói Chãp Chµi. C¸c khe  
1998, hiÖn t−îng nøt ®Êt diÔn ra m¹nh mÏ víi sù nøt ph−¬ng §B-TN lµ c¸c khe nøt c¾t vµ ph−¬ng ¸  
xuÊt hiÖn vµ béc lé râ trªn bÒ mÆt, ph¸ huû ruéng kinh tuyÕn lµ c¸c khe nøt t¸ch gi·n. Khe nøt c¾t dµi  
v−ên vµ ®e däa trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cña ng−êi 50-100 m. Khe nøt t¸ch gi·n dµi 5-7 m, réng 0,2-  
d©n (¶nh 1). Trªn d¶i s−ên ®«ng, ®«ng nam nói §Çu 0,4 m, s©u 1-2 m (nh×n thÊy ®−îc). C¸c khe nøt  
Voi, dµi kho¶ng 2.500 m, cao 150 - 200 m ph¸t triÓn ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn cã tÝnh chÊt thuËn vµ t¸ch sôt  
nhiÒu vÕt nøt nói, gåm c¸c khe nøt c¾t cã ph−¬ng d¹ng bËc, chªnh cao mçi bËc tõ 1,0 ®Õn 1,5 m, lµm  
TB-§N, khe nøt t¸ch gi·n cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn. nøt, s¹t lë ®Çu mót phÝa ®«ng ®Ëp phô vµ nøt nói  
Khe nøt c¾t dµi 130-140 m. C¸c khe nøt t¸ch gi·n Chãp Chµi. HiÖn nay, tuy ch−a ¶nh h−ëng trùc tiÕp  
dµi 30-40 m, réng 0,2-0,5 m. TËp hîp c¸c khe nøt ®Õn th©n ®Ëp, nh−ng ®· g©y nøt - tr−ît ®Êt vµ ®e däa  
nµy ®· t¹o nªn chïm bËc, v¸ch dèc kiÕn t¹o, cã ®é sù tån t¹i ë ®Çu mót phÝa ®«ng ®Ëp phô hå Phó Ninh.  
chªnh cao 1,0-1,5 m vµ kÕt hîp víi nhau t¹o nªn Do ®ã, t¹i ®iÓm nøt ®Êt nµy cÇn theo dâi th−êng  
h×nh hµi kiÕn tróc cã d¹ng "®u«i ngùa". HiÖn nay, xuyªn sù ph¸t triÓn cña chóng.  
nøt ®Êt diÔn ra vµ ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn 71 hé  
- Nøt ®åi Cï Lao thuéc th«n Ngäc Gi¸p, x· Tam  
d©n sèng d−íi ch©n nói.  
D©n, huyÖn Phó Ninh diÔn ra tõ n¨m 1964 ®Õn nay  
- Nøt ®Êt diÔn ra ë ®Çu phÝa ®«ng th©n ®Ëp phô (¶nh 3). Theo th«ng tin cña c− d©n ®Þa ph−¬ng, vµo  
hå Phó Ninh thuéc x· Tam §¹i, huyÖn Phó Ninh tõ n¨m 1998, hiÖn t−îng nøt ®Êt béc lé râ víi sù xuÊt  
n¨m 1964. Nøt ®Êt t¹o thµnh tõ tËp hîp c¸c khe nøt  
hiÖn cña tËp hîp c¸c khe nøt ho¹t ®éng cã ph−¬ng  
349  
nh 1. Nøt ®Êt trªn nói §Çu Voi, x· Tiªn An,  
huyÖn Tiªn Ph−íc  
nh 3. Nøt ®Êt trªn ®åi Cï Lao, th«n Ngäc Gi¸p,  
x· Tam D©n, huyÖn Phó Ninh  
Chó thÝch (¶nh 1-6 cña Ph¹m V¨n Hïng) : mòi tªn  
®en chØ h−íng dÞch chuyÓn cña khe nøt ho¹t ®éng,  
mòi tªn ng¾n, rçng chØ vÞ trÝ khe nøt hiÖn ®¹i  
TB-§N vµ ¸ kinh tuyÕn. Trªn d¶i s−ên phÝa ®«ng,  
®«ng nam ®åi Cï Lao, dµi kho¶ng 500 m, ë ®é cao  
100-150 m, ph¸t triÓn nhiÒu khe nøt t¸ch sôt vµ t¹o  
v¸ch bËc. C¸c khe nøt c¾t cã ph−¬ng vÞ 30-40°  
∠ 60-70°, dµi 120-150 m. C¸c khe nøt t¸ch gi·n cã  
ph−¬ng vÞ 80-90°∠ 60-70°, dµi 30-40 m, réng 0,2 -  
0,3 m, ho¹t ®éng t¸ch sôt, h×nh thµnh c¸c v¸ch bËc,  
chªnh cao mçi bËc 1-2 m. Nøt ®Êt ®· ¶nh h−ëng  
trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cña 32 hé d©n ë d−íi  
ch©n ®åi.  
- Nøt nói Kim S¬n thuéc th«n KiÖu Ch©u, x·  
Duy S¬n, huyÖn Duy Xuyªn diÔn ra tõ n¨m 1964  
(¶nh 4). Trªn d¶i s−ên nói dµi 500 m, cao 100-120 m  
®· ph©n bè nhiÒu vÕt nøt nói, gåm c¸c khe nøt cã  
ph−¬ng §B-TN vµ ¸ kinh tuyÕn. C¸c khe nøt cã  
ph−¬ng TB-§N lµ nh÷ng khe nøt c¾t, dµi 130-140 m.  
C¸c khe nøt cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn lµ nh÷ng khe  
nøt t¸ch gi·n, dµi 30-40 m, réng 0,3-0,4 m. Ho¹t  
®éng cña c¸c khe nøt t¹o nªn c¸c v¸ch bËc kiÕn t¹o,  
chªnh cao 1-2 m. Chóng kÕt hîp víi nhau t¹o nªn  
h×nh hµi kiÕn tróc cã d¹ng "®u«i ngùa", ph¶n ¸nh  
ho¹t ®éng tr−ît b»ng tr¸i - thuËn cña ®øt gÉy ph−¬ng  
§B-TN. Nøt ®Êt diÔn ra ®· ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn  
14 hé d©n ®ang sinh sèng d−íi ch©n nói.  
- Nøt nói Vó thuéc th«n CÈm Trå, x· Tiªn CÈm,  
nh 2. Nøt nói Chãp Chµi ë ®Çu phÝa ®«ng b¾c  
®Ëp phô hå Phó Ninh  
huyÖn Tiªn Ph−íc diÔn ra tõ n¨m 1964 ®Õn nay. §Æc  
350  
¸ kinh tuyÕn vµ TB-§N (¶nh 6). Khe nøt cã ph−¬ng  
TB-§N lµ nh÷ng khe nøt c¾t, dµi 70-120 m. C¸c khe  
nøt cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn lµ khe nøt t¸ch sôt. Ho¹t  
nh 4. Nøt ®Êt trªn nói Kim S¬n, th«n KiÖu Ch©u,  
x· Duy S¬n, huyÖn Duy Xuyªn  
biÖt, vµo n¨m 1999, hiÖn t−îng nøt ®Êt diÔn ra m¹nh  
mÏ víi sù xuÊt hiÖn c¸c khe nøt cã ph−¬ng §B-TN,  
TB-§N, ¸ vü tuyÕn vµ ¸ kinh tuyÕn. Nøt nói ph¸  
huû ruéng v−ên cña c− d©n ®Þa ph−¬ng vµ g©y sù cè  
nøt ®Ëp Trå ë d−íi ch©n nói. Trªn d¶i s−ên phÝa  
®«ng nam nói Vó, dµi 500 m ph©n bè nh÷ng khe nøt  
cã ph−¬ng §B-TN vµ ¸ vü tuyÕn. C¸c khe nøt cã  
ph−¬ng §B-TN lµ nh÷ng khe nøt c¾t, dµi 70-100 m.  
C¸c khe nøt cã ph−¬ng ¸ vü tuyÕn lµ khe nøt nÐn  
Ðp, dµi 50-70 m. Ho¹t ®éng hiÖn ®¹i cña chóng h×nh  
thµnh c¸c v¸ch, bËc kiÕn t¹o, chªnh cao 2-3 m. TËp  
hîp c¸c khe nøt kÕt hîp víi nhau t¹o nªn h×nh hµi  
kiÕn tróc cã d¹ng "®u«i ngùa", ph¶n ¸nh tÝnh chÊt  
tr−ît b»ng tr¸i cña ®øt gÉy ph−¬ng §B-TN. Nøt ®Êt  
diÔn ra ®· ph¸ huû d¶i ®Þa h×nh s−ên nói cïng víi  
ruéng v−ên, hoa mÇu cña c− d©n ®Þa ph−¬ng (¶nh 5).  
KÒ s¸t ch©n nói Vó lµ suèi Trå chÈy tõ h−íng ®«ng  
b¾c vÒ phÝa t©y nam, råi ®æ vµo s«ng Tiªn. Trªn suèi  
Trå ®· x©y dùng ®Ëp hå Trå cã kÕt cÊu b»ng bªt«ng.  
Tuy nhiªn, hiÖn nay ®Ëp ®· bÞ nøt nÎ, mÊt n−íc, cã  
nguy c¬ vì ®Ëp khi cã m−a lò lín. HÖ thèng c¸c  
khe nøt c¾t ngang ®Ëp Trå cã ph−¬ng §B-TN vµ ¸  
vü tuyÕn.  
nh 5. Nøt ®Êt trªn nói Vó, x· Tiªn CÈm,  
huyÖn Tiªn Ph−íc  
- Nøt ®Êt kÌm theo sôt ®Êt diÔn ra trªn nói D−¬ng  
L©m, x· Trµ D−¬ng, huyÖn B¾c Trµ My tõ n¨m 1999.  
ë phÝa ®«ng nói D−¬ng L©m, trªn d¶i s−ên dµi 500 m  
ph©n bè c¸c vÕt nøt nói, gåm c¸c khe nøt cã ph−¬ng  
nh 6. Nøt ®Êt trªn ®åi D−¬ng L©m, x· Trµ D−¬ng,  
huyÖn B¾c Trµ My  
351  
®éng hiÖn ®¹i h×nh thµnh c¸c v¸ch bËc kiÕn t¹o,  
chªnh cao 1-1,5 m. Nøt nói ®· ¶nh h−ëng trùc tiÕp  
®Õn 32 hé d©n ®ang sinh sèng d−íi ch©n nói.  
®øt gÉy, ®øt gÉy ho¹t ®éng. CÊp ®é nguy c¬ nøt ®Êt  
phô thuéc vµo vai trß vµ vËn tèc chuyÓn dÞch cña c¸c  
khèi, vi khèi däc theo c¸c ®íi ®øt gÉy [5]. Trong bèi  
c¶nh ®Þa ®éng lùc Pliocen - §Ö Tø l·nh thæ ViÖt  
Nam, c¶ hai khèi §«ng B¾c ViÖt Nam - Nam Trung  
Hoa vµ Sunda ®Òu chÞu t¸c ®éng cña mét tr−êng øng  
suÊt kiÕn t¹o (T¦SKT) thèng nhÊt víi trôc nÐn Ðp  
cùc ®¹i ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn vµ trôc øng suÊt t¸ch  
gi·n cùc ®¹i ph−¬ng ¸ vü tuyÕn, c¸c trôc ®ã ®Òu n»m  
ngang, kiÓu tr−êng chñ yÕu lµ tr−ît - gi·n, t−¬ng tù  
nh− T¦SKT hiÖn ®¹i §«ng - §«ng Nam ¸ ®−îc  
thµnh lËp trªn c¬ së ph©n tÝch c¬ cÊu chÊn tiªu ®éng  
III. Khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬  
nøt ®Êt trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam  
1. TiÕp cËn víi viÖc khoanh vïng c¶nh b¸o nguy  
c¬ nøt ®Êt  
NguyÔn Träng Yªm ®· ®Æt nÒn mãng cho viÖc  
nghiªn cøu tai biÕn nøt ®Êt trªn c¬ së nghiªn cøu  
khoanh vïng khe nøt hiÖn ®¹i [4]. §Õn nay viÖc  
nghiªn cøu khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt ®Êt. Do ®ã, trong mét chõng mùc nµo ®ã, cã thÓ xem  
cßn nhiÒu tån t¹i. HiÖn ch−a x©y dùng ®−îc thang  
møc ®é ph¸ huû c¸c ®èi t−îng cña tai biÕn nøt ®Êt  
ë trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt gièng nh− thang ph©n cÊp  
®éng®Êt (MSK-64). Do ®ã, trong bµi b¸o nµy, khoanh  
vïng nguy c¬ nøt ®Êt dùa trªn c¸c tiªu chÝ ph©n cÊp  
®íi ¶nh h−ëng ®éng lùc ®øt gÉy (§§L§G), gåm møc  
®é ph¸ huû g©y biÕn d¹ng c¸c lo¹i ®Êt ®¸ t¹o c¸c ®íi  
cµ n¸t, xiÕt Ðp vì vôn, vµ h×nh thµnh khe nøt hiÖn  
®¹i ; møc ®é ph¸ hñy ®Þa h×nh, ph¸t triÓn c¸c qu¸  
tr×nh ®Þa m¹o T©n kiÕn t¹o, møc ®é h×nh thµnh khe  
nøt hiÖn ®¹i tõ mËt ®é khe nøt ; biªn ®é vµ tèc ®é  
dÞch chuyÓn cña ®øt gÉy ; vai trß thø bËc trong khèng  
chÕ c¸c bËc kiÕn tróc vµ møc ®é ph¸ huû c¸c ®èi  
t−îng trªn bÒ mÆt cña tai biÕn nøt ®Êt ®· diÔn ra [4].  
xÐt vµ coi T¦SKT Pliocen - §Ö Tø trªn l·nh thæ ViÖt  
Nam vÉn cßn tiÕp diÔn ®Õn ngµy nay ; hay nãi c¸ch  
kh¸c, T¦SKT hiÖn ®¹i chÝnh lµ T¦SKT Pliocen -  
§Ö Tø vÉn cßn tiÕp diÔn ®Õn ngµy nay. Trong bèi  
c¶nh §§L§G khu vùc, c¸c khèi §«ng B¾c Bé, T©y  
B¾c Bé, B¾c Trung Bé vµ Nam Trung Bé chuyÓn  
®éng t−¬ng ®èi víi nhau däc theo c¸c ®íi ®øt gÉy  
ph−¬ng TB-§N theo h−íng chuyÓn dÞch ph¶i. KÕt  
qu¶ cña chuyÓn ®éng, mét mÆt lµm ph©n dÞ phøc t¹p  
c¸c khèi kiÕn tróc nãi trªn, mÆt kh¸c l¹i thóc ®Èy  
h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tai biÕn ®Þa chÊt nãi chung,  
nøt ®Êt, ®éng ®Êt nãi riªng [5-7].  
Trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam ph©n bè c¸c ®øt  
gÉy ph−¬ng §B-TN, TB-§N, ¸ vü tuyÕn vµ ¸ kinh  
tuyÕn (h×nh 2). Trong ®ã, næi lªn c¸c ®íi ®øt gÉy S«ng  
Bung - Trµ Bång (§SB-TB), S«ng C«n, A §en - ¸i  
NghÜa (§A§-AN), Th¹nh Mü - §¹i HiÖp, HiÖp §øc  
- Duy Xuyªn, §¹i Léc - Nói Thµnh, Ph−íc Xu©n -  
Tam Kú(§PX-TK), S«ng P«C«(§SPC), §¾c Pring,...  
Trªn c¬ së ph©n tÝch khe nøt kiÕn t¹o trong c¸c ®¸  
tr−íc Kainozoi muén däc c¸c ®íi ®øt gÉy ë khu vùc  
nghiªn cøu b»ng ph−¬ng ph¸p kiÕn t¹o ®éng lùc ®·  
kh«i phôc ®−îc hai T¦SKT [2]. T¦SKT thø nhÊt cã  
trôc øng suÊt nÐn Ðp ph−¬ng ¸ vü tuyÕn, trôc øng  
suÊt t¸ch gi·n ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn. T¦SKT thø hai  
cã trôc øng suÊt nÐn Ðp ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, trôc  
øng suÊt t¸ch gi·n ph−¬ng ¸ vü tuyÕn. Trong c¸c  
®¸ basalt Pliocen - §Ö Tø lé ra ë Ph−íc S¬n, Nói  
Thµnh tØnh Qu¶ng Nam chØ kh«i phôc ®−îc mét  
T¦SKT t−¬ng tù T¦SKT thø hai ®· kh«i phôc ®−îc  
trong c¸c ®¸ cæ h¬n. Nh− vËy, T¦SKT thø hai sím  
nhÊt còng chØ xuÊt hiÖn trong Pliocen. §èi s¸nh víi  
T¦SKT hiÖn ®¹i §«ng Nam ¸ cho thÊy, T¦SKT  
Pliocen - §Ö Tø t−¬ng tù nh− T¦SKT hiÖn ®¹i ph©n  
bè ë khu vùc nµy [6, 7]. C¸c ®øt gÉy kiÕn t¹o ho¹t  
®éng trong bèi c¶nh ®éng lùc víi T¦SKT cã trôc  
øng suÊt nÐn Ðp cùc ®¹i ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, trôc  
ViÖc x¸c ®Þnh §§L§G vµ khoanh vïng ¶nh h−ëng  
®Þa ®éng lùc khu vùc nghiªn cøu ®· ®−îc ®Ò cËp  
trong nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc nh÷ng n¨m gÇn ®©y  
[1, 2]. Trªn c¬ së øng dông tæng hîp c¸c ph−¬ng  
ph¸p ph©n tÝch ®Þa m¹o ®Þnh l−îng, ph©n tÝch khe  
nøt kiÕn t¹o vµ tÝnh to¸n theo c¸c ®Æc tr−ng ®éng lùc  
cña ®øt gÉy cho phÐp x¸c ®Þnh chiÒu réng §§L§G  
®¹t ®é tin cËy vµ chÝnh x¸c cao. Tuy nhiªn, ranh giíi  
cña c¸c §§L§G ®−îc x¸c ®Þnh còng phô thuéc vµo  
tµi liÖu nghiªn cøu. Trong bµi b¸o nµy, b»ng tæng  
hîp c¸c tµi liÖu ph©n tÝch, §§L§G trªn ®Þa bµn tØnh  
Qu¶ng Nam ®· ®−îc x¸c ®Þnh. ChiÒu réng ®íi ®éng  
lùc ®øt gÉy bËc 1 S«ng Bung - Trµ Bång, S«ng P«  
C« lµ 5-7 ®Õn 10-15 km, ®íi ®øt gÉy bËc 2 Th¹nh  
Mü - §¹i HiÖp vµ Duy Xuyªn - HiÖp §øc tõ 3-5  
®Õn 5-7 km vµ c¸c ®íi ®øt gÉy bËc cao h¬n tõ 2-3  
®Õn 5 km [2].  
2. §Æc ®iÓm yÕu tè t¸c ®éng ph¸t sinh nøt ®Êt  
trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam  
C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña NguyÔn Träng  
Yªm vµ c¸c céng sù (1991, 2005) ®· kh¼ng ®Þnh,  
vai trß ph¸t sinh tai biÕn nøt ®Êt chÝnh lµ c¸c ®íi  
352  
H×nh 2. S¬ ®å khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt tØnh Qu¶ng Nam  
Chó thÝch : C¸c §§L§G : f1. S«ng Bung - Trµ Bång, f2. S«ng P« C«, f3. Th¹nh Mü - §¹i HiÖp, f4. Duy  
Xuyªn - HiÖp §øc, f5. Ga Ri - §¾c Pree, f6. Trµ Don - Trµ Mai, f7. S«ng C«n, f8. A §en - ¸i NghÜa,  
f9. Ph−íc Xu©n - Tam Kú, f10. Trµ D−¬ng-Tam Mü, f11. §¹i Léc - Nói Thµnh, f12. A TÐp - A V−¬ng, f13.  
S«ng Nam, f14. Zouih - Ma Cooih, f15. A Xan - La Dªª, f16. Cha Val, f17. S«ng §¾c Pring,  
f18. Cµ Dy - QuÕ L©m, f19. N«ng S¬n - Duy Phó, f20. S«ng Tiªn, f21. Tam D©n - Tam S¬n,  
f22. Tiªn C¶nh - Tam Xu©n, f23. Ph−íc HiÖp - Trµ Bui, f24. Ph−íc Thµnh - Trµ Nam  
øng suÊt t¸ch gi·n cùc ®¹i ph−¬ng ¸ vü tuyÕn vµ  
trôc øng suÊt trung gian gÇn th¼ng ®øng. TÝnh chÊt  
cña T¦SKT thay ®æi trong kh«ng gian. Trong khu  
vùc nghiªn cøu, T¦SKT chñ yÕu ph¸t sinh kiÓu tr−ît  
b»ng vµ tr−ît b»ng-gi·n. R¶i r¸c mét sè vïng ph©n  
bè kiÓu tr−êng tr−ît b»ng - nÐn Ðp nh− Ph−íc Xu©n  
vµ §«ng Giang, kiÓu t¸ch gi·n nh− ë phÝa nam Ph−íc  
S¬n. Ph©n tÝch khe nøt kiÕn t¹o b»ng c¸c ph−¬ng  
ph¸p d¶i khe nøt, ba hÖ khe nøt céng øng còng cho  
c¸c kÕt qu¶ t−¬ng øng vÒ tÝnh chÊt, c¬ thøc dÞch  
chuyÓn cña c¸c ®íi ®øt gÉy trong khu vùc nµy [2].  
nhau trong kh«ng gian. §øt gÉy S«ng Bung-Trµ Bång  
®æ vÒ h−íng b¾c, ®«ng b¾c víi gãc c¾m kho¶ng 60°-  
75°. §íi ®øt gÉy nµy ho¹t ®éng ®a kú. Pha muén  
diÔn ra trong bèi c¶nh ®éng lùc nÐn Ðp ph−¬ng ¸  
kinh tuyÕn ; ®íi ®øt gÉy ho¹t ®éng tr−ît b»ng ph¶i  
vµ tr−ît b»ng ph¶i nghÞch. Biªn ®é dÞch chuyÓn  
ngang ph¶i cña ®íi ®øt gÉy trong Pliocen-§Ö Tø  
kho¶ng 8 km víi tèc ®é chõng 1,2-1,3 mm/n¨m,  
trong Holocen kho¶ng 250-300 m víi tèc ®é chõng  
2,5-3,0 mm/n¨m. §íi ®øt gÉy S«ng Bung - Trµ  
Bång cã kh¶ n¨ng sinh ®éng ®Êt víi Ms = 5,1-5,5,  
chÊn cÊp Io = 7 (MSK-64) [1-3]. ChiÒu réng ®íi  
®éng lùc ®o¹n ph−¬ng TB-§N kho¶ng 5-8 km. Trong  
bèi c¶nh ®Þa ®éng lùc hiÖn ®¹i, c¸c ®øt gÉy ph−¬ng  
Trªn c¬ së kÕt qu¶ kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch cã thÓ  
thÊy, nh÷ng ®íi ®øt gÉy chÝnh ë khu vùc nghiªn cøu  
ho¹t ®éng tÝch cùc víi tÝnh chÊt, tèc ®é kh«ng gièng  
353  
vïng kh«ng cã ®øt gÉy hoÆc r¶i r¸c c¸c ®øt gÉy bËc  
cao chiÕm 55,8 % diÖn tÝch tù nhiªn tØnh Qu¶ng Nam.  
MËt ®é ®øt gÉy ®¹t gi¸ trÞ lín (> 1,12 km/km2) tËp  
trung däc theo c¸c ®íi ®øt gÉy S«ng Bung - Trµ  
Bång, S«ng P« C«, chiÕm 11,5 % diÖn tÝch tù nhiªn  
cña tØnh. MËt ®é ®øt gÉy tõ 0,84 ®Õn 1,12 km/km2  
ph©n bè däc theo c¸c ®íi ®øt gÉy S«ng Nam Giang  
vµ Duy Xuyªn - HiÖp §øc, chiÕm 15,3 % diÖn tÝch  
tù nhiªn tØnh. MËt ®é ®øt gÉy < 0,28 km/km2 chiÕm  
diÖn tÝch réng lín, tíi 32,4 % diÖn tÝch tØnh Qu¶ng  
Nam. Trªn khu vùc §−êng Hå ChÝ Minh, ®o¹n tõ  
T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n cã c¸c ®øt gÉy ph−¬ng ¸  
vü tuyÕn, ¸ kinh tuyÕn, TB-§N vµ §B-TN c¾t qua  
S«ng Bung -Trµ Bång, A §en - ¸i NghÜa, Ph−íc  
Xu©n - Tam Kú, S«ng P« C«, S«ng C«n, A §en - ¸i  
NghÜa. Khu vùc hå Phó Ninh n»m ë r×a phÝa b¾c ®íi  
®øt gÉy S«ng Bung - Trµ Bång, phÝa nam cña ®øt gÉy  
Ph−íc Xu©n - Tam Kú. Trong khu vùc nµy cßn ph©n  
TB-§N ho¹t ®éng tr−ît b»ng ph¶i, ph−¬ng ¸ vü  
tuyÕn ho¹t ®éng tr−ît b»ng ph¶i-nghÞch. §øt gÉy A  
§en - ¸i NghÜa ®æ vÒ phÝa b¾c víi gãc c¾m kho¶ng  
60°-70°. Biªn ®é dÞch chuyÓn ngang ®¹t kho¶ng  
1-1,2 km víi tèc ®é kho¶ng 0,7-0,8 mm/n¨m trong  
§Ö Tø. §íi ®øt gÉy nµy cã kh¶ n¨ng sinh ®éng ®Êt  
Ms = 4,6-5,0, chÊn cÊp Io = 7 (MSK-64) ë ®é s©u  
8-12 km. ChiÒu réng ®íi ®éng lùc cña ®øt gÉy trong  
khu vùc nghiªn cøu ®¹t 3-4 km. §øt gÉy Ph−íc Xu©n  
- Tam Kú ®æ vÒ phÝa b¾c víi gãc c¾m kho¶ng 60°-  
70°. Biªn ®é dÞch chuyÓn ngang ®¹t kho¶ng 1,2-1,5  
km víi tèc ®é kho¶ng 0,7-0,9 mm/n¨m trong §Ö Tø.  
§íi ®øt gÉy cã kh¶ n¨ng sinh ®éng ®Êt víi Ms = 4,6-  
5,0, chÊn cÊp Io = 7 (MSK-64) ë ®é s©u 8-12 km.  
ChiÒu réng ®íi ®éng lùc cña ®øt gÉy, ®o¹n trong  
khu vùc nghiªn cøu kho¶ng 3-5 km. §íi ®øt gÉy  
S«ng P« C« ®æ vÒ h−íng t©y víi gãc c¾m kho¶ng  
60°-75°. §íi ®øt gÉy ho¹t ®éng ®a kú. Pha muén bè c¸c ®íi ®øt gÉy ph−¬ng ¸ vü tuyÕn, TB-§N, §B-  
TN vµ ¸ kinh tuyÕn bËc cao.  
diÔn ra trong bèi c¶nh ®éng lùc nÐn Ðp ph−¬ng ¸  
kinh tuyÕn, kiÓu T¦SKT t¸ch gi·n, ®íi ®øt gÉy ho¹t  
®éng thuËn. §íi ®øt gÉy cã kh¶ n¨ng sinh ®éng ®Êt  
víi Ms = 5,6-6,0 chÊn cÊp Io = 8 ë ®é s©u 15-20 km.  
ChiÒu réng ®íi ®éng lùc ®øt gÉy ®o¹n ®Çu mót phÝa  
b¾c kho¶ng 5 km. Trong bèi c¶nh ®éng lùc nÐn Ðp  
ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, c¸c ®øt gÉy ph−¬ng ¸ kinh  
tuyÕn ho¹t ®éng thuËn lµ chñ yÕu. §íi ®øt gÉy S«ng  
Giang ®æ vÒ phÝa ®«ng nam víi gãc c¾m kho¶ng  
60°-75°. §íi ®øt gÉy nµy ho¹t ®éng tr−ît b»ng tr¸i  
thuËn. Biªn ®é dÞch chuyÓn ngang trong §Ö Tø  
kho¶ng 1-1,5 km víi tèc ®é chõng 0,7-0,8 mm/n¨m.  
§íi ®øt gÉy cã kh¶ n¨ng sinh ®éng ®Êt víi Ms =  
4,6-5,0, chÊn cÊp Io = 7 ë ®é s©u 10-15 km. ChiÒu  
réng ®íi ®éng lùc ®øt gÉy kho¶ng 3 km [1-3].  
3. Khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt tØnh  
Qu¶ng Nam  
Theo c¸ch tiÕp cËn ®· tr×nh bÇy ë trªn, vïng cã  
nguy c¬ nøt ®Êt víi c¸c cÊp bËc t−¬ng øng lµ c¸c  
§§L§G cã thø bËc kh¸c nhau vµ còng chÝnh lµ  
nh÷ng vïng ¶nh h−ëng ®Þa ®éng lùc hiÖn ®¹i. Trªn  
c¬ së nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y cho thÊy, viÖc khoanh  
vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt dùa vµo c¸c ®Æc tr−ng  
chñ yÕu : møc ®é ph¸ huû g©y biÕn d¹ng c¸c lo¹i  
®Êt ®¸ t¹o c¸c ®íi cµ n¸t, xiÕt Ðp vì vôn ; møc ®é  
ph¸ hñy ®Þa h×nh thÓ hiÖn ë c¸c qu¸ tr×nh ®Þa m¹o -  
T©n kiÕn t¹o ; møc ®é h×nh thµnh khe nøt hiÖn ®¹i  
thÓ hiÖn ë mËt ®é khe nøt, ®øt gÉy ; biªn ®é vµ tèc  
®é dÞch chuyÓn cña ®øt gÉy ; vai trß ph©n ®Þnh c¸c  
bËc kiÕn tróc vµ møc ®é ph¸ huû c¸c ®èi t−îng trªn  
bÒ mÆt cña tai biÕn nøt ®Êt ®· diÔn ra (ph¸ huû c«ng  
tr×nh giao th«ng, x©y dùng d©n dông, ®ª ®Ëp, nói,  
®åi, ruéng v−ên). Trong ®iÒu kiÖn nghiªn cøu hiÖn  
nay, chóng ta nhËn thøc, trong khu vùc nghiªn cøu  
cã vïng cã nguy c¬ rÊt cao, cao (däc theo ®íi ®øt  
gÉy ho¹t ®éng c¸c cÊp 1, 2), cã vïng cã nguy c¬  
trung b×nh, thÊp (däc ®íi ®øt gÉy bËc 3, 4) vµ vïng  
cã nguy c¬ nøt ®Êt rÊt thÊp (däc theo c¸c ®íi ®øt gÉy  
bËc cao h¬n hoÆc vïng ngo¹i vi c¸c §§L§G). Do  
®ã, trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch ®Æc ®iÓm ®Þa  
®éng lùc hiÖn ®¹i, cho phÐp khoanh vïng c¶nh b¸o  
nguy c¬ nøt ®Êt (NCN§) tØnh Qu¶ng Nam (h×nh 2).  
Trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam, c¸c ®øt gÉy ph−¬ng  
¸ kinh tuyÕn ph©n bè ë T©y Giang, Nam Giang vµ  
Ph−íc S¬n, gåm ®øt gÉy S«ng P« C« (bËc 1), §¾c  
Pring (bËc 3) vµ mét sè ®øt gÉy bËc 3, 4 kh¸c. C¸c  
®øt gÉy ph−¬ng ¸ vü tuyÕn ph©n bè trªn ®Þa phËn c¸c  
huyÖn T©y Giang, §«ng Giang, B¾c Trµ My vµ Nói  
Thµnh, gåm ®øt gÉy S«ng Bung - Trµ Bång (bËc 1),  
S«ng C«n, A §en - ¸i NghÜa, Ph−íc Xu©n - Tam Kú  
(bËc 3) vµ mét sè ®øt gÉy bËc 3, 4 kh¸c. C¸c ®øt gÉy  
ph−¬ng §B-TN ph©n bè chñ yÕu ë c¸c huyÖn §¹i  
Léc, Nam Giang, N«ng S¬n, HiÖp §øc, Duy Xuyªn  
vµ QuÕ S¬n, gåm ®øt gÉy S«ng Giang (Th¹nh Mü -  
§¹i HiÖp), Duy Xuyªn - HiÖp §øc (bËc 2) vµ mét  
sè ®øt gÉy bËc 3, 4 kh¸c. C¸c ®øt gÉy ph−¬ng TB-  
§N chñ yÕu lµ c¸c ®øt gÉy bËc cao, ph©n bè r¶i r¸c  
ë tØnh Qu¶ng Nam. Ph¹m vi ¶nh h−ëng ®éng lùc ®øt  
Vïng NCN§ rÊt cao lµ nh÷ng ®íi ®éng lùc ®øt  
gÉy ph©n chia khèi cÊu tróc bËc 1 trong khu vùc  
gÉy bËc 1, 2 chiÕm 18,2 %, bËc 3, 4 chiÕm 26 % vµ nghiªn cøu : S«ng Bung - Trµ Bång vµ S«ng P« C«.  
354  
§©y chÝnh lµ nh÷ng ®íi ph¸ hñy ®øt gÉy lµm ranh  
giíi gi÷a c¸c khèi cÊu tróc B¾c Trung Bé, Nam Trung  
Bé vµ Sª K«ng. ChuyÓn dÞch cña ba khèi kiÕn tróc  
bËc 1 (trong khu vùc nghiªn cøu) ®· thóc ®Èy ph¸t  
sinh tai biÕn nøt ®Êt ph¸t triÓn däc c¸c ®íi nµy. Trong  
ph¹m vi khu vùc nghiªn cøu, vïng cã nguy c¬ nøt  
®Êt rÊt cao t¹o thµnh hai d¶i : d¶i S«ng Bung - Trµ  
Bång vµ S«ng P« C«. D¶i S«ng Bung - Trµ Bång  
ch¹y dµi theo ph−¬ng TB-§N tõ biªn giíi ViÖt-Lµo  
®Õn thÞ trÊn Kh©m §øc, huyÖn Ph−íc S¬n chuyÓn  
sang ph−¬ng ¸ vü tuyÕn qua ®Þa phËn huyÖn B¾c  
Trµ My, cã chiÒu dµi h¬n 200 km, réng tõ 5-7 km  
®Õn 10-15 km. D¶i S«ng P« C« ch¹y theo ph−¬ng ¸  
kinh tuyÕn tõ thÞ trÊn Kh©m §øc ®Õn ®Ìo Lß Xo, dµi  
40 km, réng 5-7 km. Nøt ®Êt diÔn ra víi mËt ®é rÊt  
lín, nguy hiÓm, c−êng ®é kh¸ m¹nh. HiÖn tr¹ng diÔn  
ra nhiÒu vÕt nøt cã chiÒu dµi, réng lín ë c¸c huyÖn  
Ph−íc S¬n, B¾c Trµ My, Nam Trµ My. Nøt ®Êt ph¸  
huû c«ng tr×nh giao th«ng cÊp quèc gia, ®ª ®Ëp, cÇu  
cèng ph¶i x©y dùng l¹i.  
Vïng NCN§ rÊt thÊp lµ vïng ngo¹i vi cña nh÷ng  
®íi ®éng lùc ®øt gÉy c¸c cÊp 1, 2, 3, 4 trªn. Nøt ®Êt  
diÔn ra ë møc ®é rÊt thÊp, hoÆc Ýt xÈy ra.  
KÕt luËn  
Tai biÕn nøt ®Êt ®· xÈy ra vµ diÔn biÕn, ph¸t  
triÓn rÊt phøc t¹p trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam.  
Trªn toµn tØnh ®· x¸c lËp 76 ®iÓm nøt ®Êt lín nhá.  
Trong ®ã cã tíi 15 ®iÓm nøt ®Êt nguy hiÓm. Nøt  
®Êt diÔn ra trªn c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau : nøt trªn  
§HCM, QL14D, c¸c tØnh lé 604, 616 ; nøt ®Ëp  
thuû ®iÖn, thuû lîi : Trµ C©n, VÜnh Trinh, Phó Ninh ;  
nøt nói §Çu Voi, nói Vó, ®åi Cï Lao, nói Kim S¬n.  
Nøt ®Êt chñ yÕu ph©n bè däc theo c¸c ®øt gÉy ho¹t  
®éng cã ph−¬ng TB-§N, §B-TN, ¸ vü tuyÕn, ¸  
kinh tuyÕn, t¹o thµnh d¶i nøt ®Êt ch¹y tõ A TÐp, A  
V−¬ng ®Õn dèc KiÒn, tõ Duy Xuyªn ®Õn HiÖp §øc,  
tõ Tµ BHing, §¾c Pring ®Õn B¾c Trµ My, Trµ Nó.  
Nøt ®Êt ph©n bè tËp trung ë mét sè khu vùc thuéc  
c¸c huyÖn T©y Giang - §«ng Giang, Duy Xuyªn -  
HiÖp §øc, Tiªn Ph−íc - Phó Ninh, Ph−íc S¬n - B¾c  
Trµ My. Nøt ®Êt trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng Nam chñ  
yÕu ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn bëi tËp hîp c¸c  
khe nøt c¾t, t¸ch gi·n vµ nÐn Ðp do ho¹t ®éng tr−ît  
b»ng ph¶i-thuËn cña ®øt gÉy ph−¬ng TB- §N vµ  
tr−ît b»ng tr¸i-thuËn cña ®øt gÉy ph−¬ng §B-TN,  
tr−ît b»ng-nghÞch cña ®øt gÉy ph−¬ng ¸ vü tuyÕn.  
Vïng NCN§ cao lµ nh÷ng ®íi ®éng lùc cña c¸c  
®øt gÉy ph©n chia khèi cÊu tróc bËc 2 trong khu vùc  
nghiªn cøu : Gari - §¾c Pree, Trµ Don - Trµ Mai,  
Th¹nh Mü - §¹i HiÖp, HiÖp §øc - Duy Xuyªn. C¸c  
d¶i nµy kÐo dµi tõ 100-150 km, réng tõ 2-3 km ®Õn  
5-7 km. Däc c¸c d¶i nµy, ®Êt ®¸ bÞ ph¸ hñy biÕn d¹ng  
dËp vì m¹nh mÏ, nøt ®Êt ph¸t triÓn m¹nh, mËt ®é nøt  
®Êt lín, nøt ®Êt kÌm theo khèi tr−ît cã kÝch th−íc  
lín, nhiÒu vÕt nøt cã quy m« lín ®· xÈy ra ë c¸c  
huyÖn Ph−íc S¬n, T©y Giang, §«ng Giang, Nam  
Giang, Duy Xuyªn, §¹i Léc vµ Phó Ninh.  
Vïng NCN§ rÊt cao lµ §§L§G S«ng Bung -  
Trµ Bång vµ S«ng P« C«, ph©n bè ë c¸c huyÖn T©y  
Giang, Nam Giang, Ph−íc S¬n, B¾c Trµ My vµ Nói  
Vïng NCN§ trung b×nh lµ nh÷ng ®íi ®éng lùc  
cña c¸c ®øt gÉy ph©n chia khèi cÊu tróc bËc 3 trong Thµnh. Nøt ®Êt ph¸ huû c«ng tr×nh giao th«ng cÊp  
khu vùc nghiªn cøu : S«ng C«n, Za Hung - §¹i L·nh,  
§¹i Léc - Nói Thµnh, Ph−íc Xu©n - Tam Kú, Trµ  
D−¬ng - Tam Mü cã chiÒu dµi kho¶ng 50-150 km,  
chiÒu réng 3-5 km, c¸c biÓu hiÖn vÒ dÞch chuyÓn,  
biÕn d¹ng, ph¸ huû hiÖn ®¹i diÔn ra víi c−êng ®é  
vµ quy m« trung b×nh. Nøt ®Êt diÔn ra ë mét sè ®Þa  
ph−¬ng víi quy m« trung b×nh, nh− ë c¸c huyÖn  
Tiªn Ph−íc, HiÖp §øc, Tam Kú, Nói Thµnh, §«ng  
Giang, Duy Xuyªn.  
quèc gia, ®ª ®Ëp, cÇu cèng ph¶i x©y dùng l¹i. Vïng  
NCN§ cao lµ §§L§G Gari - §¾c Pree, Trµ Don -  
Trµ Mai, Th¹nh Mü - §¹i HiÖp, HiÖp §øc - Duy  
Xuyªn. C¸c vÕt nøt cã quy m« lín ®· xÈy ra ë c¸c  
huyÖn Ph−íc S¬n, T©y Giang, §«ng Giang, Nam  
Giang, Duy Xuyªn, §¹i Léc vµ Phó Ninh. Vïng  
NCN§ trung b×nh lµ §§L§G S«ng C«n, Za Hung  
- §¹i L·nh, §¹i Léc - Nói Thµnh, Ph−íc Xu©n -  
Tam Kú, Trµ D−¬ng - Tam Mü. Nøt ®Êt diÔn ra ë  
mét sè ®Þa ph−¬ng víi quy m« trung b×nh, nh− ë  
Tiªn Ph−íc, HiÖp §øc, Tam Kú, Nói Thµnh, §«ng  
Giang, Duy Xuyªn. Vïng NCN§ thÊp lµ §§L§G  
A TÐp - A V−¬ng, QuÕ L©m - Duy Phó, S«ng §¾c  
Pring, Zuoih - Chµ Val, Cµ Dy - Ph−íc HiÖp,  
Ph−íc Thµnh - Trµ Nam. Trªn c¸c d¶i nµy nøt ®Êt  
ph¸t triÓn ë møc ®é yÕu ; c−êng ®é, quy m« xÈy  
ra hiÖn t−îng dÞch chuyÓn, biÕn d¹ng hiÖn ®¹i ë  
Vïng NCN§ thÊp lµ nh÷ng ®íi ®éng lùc cña c¸c  
®øt gÉy ph©n chia khèi cÊu tróc bËc 4 trong khu vùc  
nghiªn cøu : A TÐp - A V−¬ng, QuÕ L©m - Duy Phó,  
S«ng §¾c Pring, Zuoih -Chµ Val, Cµ Dy - Ph−íc HiÖp,  
Ph−íc Thµnh - Trµ Nam. Trªn c¸c d¶i nµy nøt ®Êt  
ph¸t triÓn ë møc ®é yÕu ; c−êng ®é, quy m« xÈy ra  
hiÖn t−îng dÞch chuyÓn, biÕn d¹ng hiÖn ®¹i ë møc  
®é yÕu.  
355  
møc ®é yÕu. Vïng NCN§ rÊt thÊp lµ vïng ngo¹i vi  
§§L§G. Nøt ®Êt diÔn ra ë møc ®é rÊt thÊp, hoÆc Ýt  
xÈy ra.  
summary  
Review of current status and land cracking hazard  
zoning of the Quang Nam Province  
Quang Nam Province is located at an active  
tectonic area. Land cracking hazard occur with  
increasing scale and cause damage to lives of local  
residents. This paper presents the situation and  
land cracking zoning investigation as a basis for  
rational use of territory and to prevent disasters.  
Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i ®Çu t− nghiªn cøu  
chi tiÕt c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa ®éng lùc hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt  
lµ c¸c ®øt gÉy ®ang ho¹t ®éng, khoanh vïng dù  
b¸o nøt ®Êt nãi riªng, tai biÕn ®Þa chÊt nãi chung  
lµm c¬ së ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p phßng tr¸nh gi¶m  
nhÑ thiÖt h¹i do tai biÕn g©y ra phôc vô quy ho¹ch  
ph¸t triÓn bÒn v÷ng kinh tÕ -x· héi trªn ®Þa bµn  
tØnh Qu¶ng Nam.  
- In the Quang Nam Province there are about  
76 land cracking sites in which 15 points caused  
serious damages and losses such as : Ho Chi Minh  
route cracking : the A Tep-A Vuong section, Song  
Bung Pass ; cracked mountains : Dau Voi, Kim Son,  
Vu ; cracked hills : Cu Lao, Duong Lam ; cracked  
dam : Tra Can, Phu Loc, Phu Ninh.  
TµI LIÖU dÉn  
[1] Ph¹m V¨n Hïng, NguyÔn Träng Yªm,  
1998 : "X¸c ®Þnh vïng ¶nh h−ëng ®éng lùc ®øt gÉy  
T©n kiÕn t¹o Nam Trung Bé", T¹p chÝ C¸c Khoa häc  
vÒ Tr¸i §Êt, T. 20, 2, 140-144, Hµ Néi.  
- The land cracks happened due to fault activities  
in the context of modern geodynamics. Set of "chicken  
wing" fractures reflect normal-left slip of the NE-SW  
faults, normal-right slip of the NW-SE faults, and  
reversed slip of the sub-latitudinal faults : Bung-Tra  
Bong River, A Den - Ai Nghia, Phuoc Xuan - Tam  
Ky, Po Co River, Con River faults,...  
[2] Ph¹m V¨n Hïng, 2001 : "§Æc ®iÓm ho¹t  
®éng cña ®øt gÉy kiÕn t¹o ë R×a B¾c ®Þa khèi Kon  
Tum", T¹p chÝ C¸c Khoa häc vÒ Tr¸i §Êt, T. 23,  
4C§, 370-377. Hµ Néi.  
- The risk of land cracking is very high along  
affective areas of faults : Song Bung - Tra Bong River,  
Po Co River, from 5-7 km to 10-15 km width, distribu-  
ting in the districts of Tay Giang, Nam Giang, Phuoc  
Son and North Tra My - Nui Thanh. The risk of land  
cracking is high along fault affected area : Gari - Dac  
Pree, Tra Don - Tra Mai, Dai Hiep - Thanh My, Hiep  
Duc - Duy Xuyen, from 2-3 km to 5-7 km in width, in  
the districts of Phuoc Son, Tay Giang, Dong Giang,  
Nam Giang, Duy Xuyen, Dai Loc and Phu Ninh. The  
risk of land cracking is average along fault areas :  
Za Hung - Dai Lanh, Dai Loc - Nui Thanh, Phuoc  
Xuan - Tam Ky, Tra Duong- Tam My, from 3 to 5  
km in width and distributed in the districts of Tien  
Phuoc, Hiep Duc, Tien Phuoc, Nui Thanh, Dong  
Giang, Duy Xuyen. The risk of earth cracking area  
is low in : A Tep - A Vuong, Que Lam - Duy Phu, Dac  
Pring River, Zuoih - Cha Val, Ca Dy - Phuoc Hiep  
and Phuoc Thanh - Tra Nam. Outside faulting areas,  
land cracking risk are very low.  
[3] Lª Tö S¬n, 1997 : "§é nguy hiÓm ®éng ®Êt  
khu vùc miÒn Nam Trung Bé". T¹p chÝ C¸c Khoa  
häc vÒ Tr¸i §Êt, T. 19, 4, 256-263, Hµ Néi.  
[4] NguyÔn Träng Yªm, 1991 : "VÒ viÖc dù  
b¸o sù xuÊt hiÖn khe nøt hiÖn ®¹i", T¹p chÝ §Þa  
chÊt, 203-204, Hµ Néi.  
[5] NguyÔn Träng Yªm,1991 : "VÒ hoµn  
c¶nh ®Þa ®éng lùc hiÖn ®¹i miÒn Nam Trung Bé",  
T¹p chÝ §Þa chÊt, lo¹t A, 202-203, 28-32, Hµ Néi.  
[6] NguyÔn Träng Yªm, 1996 : "Khoanh  
vïng tr−êng øng suÊt kiÕn t¹o hiÖn ®¹i ViÖt Nam",  
§Þa chÊt Tµi nguyªn, tËp 1, Nxb Khoa häc vµ Kü  
thuËt, 8-13, Hµ Néi.  
[7] NguyÔn Träng Yªm, O.I. Gusenko, Lª  
Minh Quèc, A. Mostrikov, 1996 : "Tr−êng øng  
suÊt hiÖn ®¹i vµ c¬ thøc biÕn d¹ng vá Tr¸i §Êt §«ng  
Nam ¸", §Þa chÊt Tµi nguyªn, tËp 2, Nxb Khoa häc  
vµ Kü thuËt, 8-13, Hµ Néi.  
Ngµy nhËn bµi : 5-10-2010  
ViÖn §Þa chÊt  
(ViÖn Khoa häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam)  
356  
pdf 9 trang Mãnh Khiết 12/01/2024 7500
Download
Bạn đang xem tài liệu "Đánh giá hiện trạng và khoanh vùng cảnh báo nguy cơ nứt đất tỉnh Quảng Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

  • pdfdanh_gia_hien_trang_va_khoanh_vung_canh_bao_nguy_co_nut_dat.pdf