Phân vị địa tầng mới - Hệ tầng bình đại, tuổi holocen sớm vùng cửa sông ven biển châu thổ sông Cửu Long

32(4), 335-342

T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt

12-2010

PH¢N VÞ §ÞA TÇNG MíI - HÖ TÇNG B×NH §¹I,

TUæI HOLOCEN SíM VïNG CöA S¤NG VEN BIÓN

CH¢U THæ S¤NG CöU LONG

NguyÔn §Þch Dü, Do∙n §×nh L©m, Vò V¨n Hµ, NguyÔn Träng TÊn,

§Æng Minh TuÊn, NguyÔn Minh Qu¶ng, NguyÔn ThÞ Thu Cóc

I. Më §ÇU

c¬ së ®ã ®· ph¸c häa kh¸i qu¸t ®Þa tÇng Holocen

ch©u thæ s«ng Cöu Long. MÆt kh¸c, c¸c kÕt qu¶ ®ã

Kû §Ö Tø lµ mét giai ®o¹n trong niªn ®¹i ®Þa cßn cho phÐp nhËn ®Þnh xu thÕ ph¸t triÓn c¸c thµnh

chÊt, gåm hai thèng Pleistocen vµ Holocen. Theo t¹o trÇm tÝch Holocen - hiÖn ®¹i vïng cöa s«ng ven

thang ®Þa tÇng Quèc tÕ xuÊt b¶n n¨m 2008, §Ö Tø biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long (h×nh 1).

®−îc xem nh− mét kû ®éc lËp, víi mèc ranh giíi

míi gi÷a Neogen vµ §Ö Tø lµ 1,806 tr.n BP vµ ranh

giíi míi gi÷a Pleistocen vµ Holocen lµ 11.700 n¨m

Ii. Thang ®Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i

vïng cöa s«ng ven biÓn ch©u thæ

BP. Do ®ã, ®Ò tµi KC09.06/06-10 sö dông mèc ranh

giíi míi gi÷a Pleistocen vµ Holocen nµy (tr−íc ®©y

c¸c nhµ ®Þa chÊt ViÖt Nam th−êng sö dông ranh giíi

s«ng Cöu Long

1. Nguyªn t¾c ph©n chia

gi÷a Pleistocen vµ Holocen lµ 10.000 n¨m BP).

C¸c trÇm tÝch Holocen lµ mét ph©n vÞ ®Þa tÇng

Ranh giíi Pleistocen vµ Holocen ë ViÖt Nam

thuéc mét thèng trong thang ®Þa tÇng §Ö Tø, do vËy

l©u nay còng ®· ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ ®Ò cËp tíi trong

c¸c cuéc héi th¶o ®−îc tæ chøc gi÷a c¸c nhµ ®Þa chÊt

viÖc ph©n chia ®Þa tÇng Holocen còng tu©n thñ c¸c

nguyªn t¾c cña ph©n chia ®Þa tÇng §Ö Tø nãi chung.

§Ö Tø víi c¸c nhµ kh¶o cæ häc vµ c¸c nhµ sinh häc.

TrÇm tÝch §Ö Tø lµ c¸c thµnh t¹o cña mét kû ®éc

C¸c nhµ ®Þa chÊt §Ö Tø ViÖt Nam gÇn nh− thèng

lËp vµ tiÕn hµnh ph©n chia chóng theo h−íng chi

nhÊt v¹ch ranh giíi d−íi cña Holocen theo ®¸y cña

tiÕt ho¸ vÒ mÆt thêi gian vµ xuÊt ph¸t tõ hai quan

Q¹⁻²bc

hÖ tÇngB×nhCh¸nh (

Q¹⁻²hg

) hay hÖ tÇng HËu Giang

2

®iÓm sau :

(

) ë ®ång b»ng Nam Bé (§BNB) víi mèc

2

10.000 n¨m, nay theo thang ®Þa tÇng quèc tÕ (2008)

ghi nhËn vµo 11.700 n¨m BP.

- Thø nhÊt, c¸c ranh giíi kû §Ö Tø ë ViÖt Nam

ph¶i ®−îc xem xÐt trong khu«n khæ cña c¸c quy luËt

chung trªn ph¹m vi quèc tÕ vµ khu vùc ;

ViÖc nghiªn cøu vµ ph©n chia ®Þa tÇng c¸c thµnh

t¹o trÇm tÝch Holocen vïng ch©u thæ s«ng Cöu Long

®−îc nhiÒu nhµ ®Þa chÊt ®Ò cËp nh− : Hoµng Ngäc Kû

(1994), Vò §×nh L−u (2005), T¹ Kim Oanh,

NguyÔn V¨n LËp (2004), NguyÔn §Þch Dü (2004),

NguyÔn §Þch Dü, §inh V¨n ThuËn (2005), §inh

V¨n ThuËn (2005), Lª §øc An (2004), NguyÔn Huy

Dòng, Ng« Quang Toµn (2004), Vò V¨n VÜnh

(2000)... C¸c c«ng tr×nh nµy ®Òu tr×nh bÇy nh÷ng kÕt

qu¶ nghiªn cøu vÒ ®Þa chÊt, ®Þa h×nh - ®Þa m¹o, m«i

tr−êng trÇm tÝch, sù thay ®æi mùc n−íc biÓn trong

Holocen, kÕt qu¶ vÒ cæ sinh nh− T¶o Diatomea,

Trïng lç, bµo tö phÊn hoa vµ tuæi tuyÖt ®èi ¹⁴C , trªn

- Thø hai, tõ nh÷ng mèc ®Þa tÇng cã tuæi tuyÖt

®èi, ®−îc sö dông nh− nh÷ng ®iÓm tùa cïng víi

nh÷ng chØ tiªu kh¸c ®Ó v¹ch ranh giíi cho c¸c thµnh

t¹o trÇm tÝch §Ö Tø trªn vµ d−íi c¸c ®iÓm tùa vµ

®Þnh kho¶ng thêi gian thµnh t¹o chóng.

Ph©n chia ®Þa tÇng §Ö Tø cÇn tiÕn hµnh song

song c¸c ph−¬ng ph¸p nªu ë trªn (th¹ch ®Þa tÇng,

sinh ®Þa tÇng, sù kiÖn ®Þa tÇng, ®Þa tÇng ph©n tËp,...).

Hai quan ®iÓm nµy cho thÊy viÖc ph©n chia ®Þa tÇng

§Ö Tø hay ®Þa tÇng Holocen cÇn ph¶i dùa trªn c¸c

tiªu chuÈn sau :

335

H×nh 1. →

S¬ ®å khu vùc

nghiªn cøu

d) Tiªu chuÈn kiÕn t¹o trÎ - ®Þa m¹o : kiÕn t¹o

trÎ thÓ hiÖn ë chuyÓn ®éng n©ng h¹ t©n kiÕn t¹o,

chuyÓn ®éng do ho¹t ®éng cña c¸c ®íi ®øt gÉy, dùa

vµo thÕ n»m cña c¸c líp trÇm tÝch, vµo mèi quan hÖ

cña thÒm s«ng, thÒm biÓn víi kiÕn t¹o trÎ, dao ®éng

mùc n−íc ®¹i d−¬ng vµ nh÷ng thµnh t¹o trÇm tÝch

t−¬ng øng ;

a) Tiªu chuÈn tuæi tuyÖt ®èi : c¸c tµi liÖu ph©n

tÝch tuæi tuyÖt ®èi cña c¸c mÉu vá sß, èc vµ c¸c th©n

gç lÊy trong c¸c lç khoan ®−îc xem xÐt nh− ®iÓm

tùa quan träng ®Ó v¹ch ranh giíi c¸c thµnh t¹o

Holocen ë vïng nghiªn cøu ;

b) Tiªu chuÈn cæ sinh : c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch

Foraminifera, Diatomae, bµo tö phÊn hoa cña c¸c

mÉu lÊy trong lç khoan lµm c¬ së ®Ó thiÕt lËp nghiªn

cøu chi tiÕt c¸c mÆt c¾t vµ ®èi s¸nh gi÷a chóng ;

®) Tiªu chuÈn cæ khÝ hËu : nh÷ng kÕt qu¶ d−íi

nhiÒu gãc ®é nh− trÇm tÝch, ®Æc ®iÓm ®Þa hãa, møc

®é phong hãa cña ®Êt ®¸, trÇm tÝch víi c¸c kiÓu vá

phong hãa, sù thay ®æi thµnh phÇn kho¸ng vËt, ®Æc

biÖt chó ý tíi c¸c kho¸ng vËt kÐm bÒn v÷ng, cæ sinh

víi ®Æc ®iÓm cæ sinh th¸i cña c¸c phøc hÖ nh− tû lÖ

c¸c d¹ng −a nãng, −a mÆn, −a lî, −a ngät... xem xÐt

nh− nh÷ng tiªu chuÈn gi¶i quyÕt c¸c ranh giíi ®Þa

tÇng Holocen.

c) Tiªu chuÈn th¹ch häc trÇm tÝch : ®Æt c¸c quy

luËt tÝch tô trÇm tÝch, tÝnh chu kú, cÊu t¹o trÇm tÝch,

thµnh phÇn vËt chÊt còng nh− quy luËt ph©n bè trong

kh«ng gian vµ theo thêi gian ë khu vùc trong c¸c

sù kiÖn ®Þa chÊt cã tÝnh toµn cÇu ®Ó xem xÐt c¸c ranh

giíi c¸c thµnh t¹o Holocen vïng nghiªn cøu ;

336

2. Thang ®Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng

nghiªn cøu

mÇu x¸m, sÐt than bïn mÇu tèi ®en, t−¬ng ®ång víi

mQ¹⁻²

trÇm tÝch biÓn trªn thÒm biÓn bËc 1 (

aQ¹⁻²

) hoÆc

) vµo hÖ tÇng

2

§Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng cöa s«ng ven

biÓn ch©u thæ s«ng Cöu Long, ®· ®−îc nhiÒu t¸c gi¶

nghiªn cøu vµ ph©n chia c¸c ph©n vÞ trÇm tÝch cã

nguån gèc vµ tuæi nh− d−íi ®©y :

trÇm tÝch s«ng trªn thÒm bËc 1 (

mQ¹⁻²ag

2

An Giang (

) cã tuæi Holocen d−íi-gi÷a

2

nguån gèc biÓn [9]. NguyÔn §Þch Dü vµ nnk (1995)

Q¹⁻²

xÕp hÖ tÇng HËu Giang vµo bËc H¶i H−ng (

)

2

Holocen d−íi nguån gèc aluvi (aQ¹₂), Holocen

d−íi-gi÷a nguån gèc aluvi, s«ng ®Çm lÇy, biÓn, s«ng

trong ph¹m vi c¶ n−íc (kh¸i niÖm bËc khu vùc theo

quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam), bao gåm hÖ tÇng HËu

Giang, B×nh Ch¸nh [5]. NguyÔn Huy Dòng vµ nnk

(2004) còng sö dông kh¸i niÖm bËc (bËc HËu Giang)

cho c¸c thµnh t¹o Holocen d−íi-gi÷a [4]. Lª §øc An

(2004) xÕp c¸c trÇm tÝch Holocen d−íi-gi÷a vïng

nghiªn cøu vµo hÖ tÇng HËu Giang (Q¹₂⁻²hg) [2].

biÓn (a, m, am, ab ¹⁻²), Holocen gi÷a nguån gèc

Q₂

biÓn (mQ²₂), Holocen gi÷a - trªn phÇn trªn nguån gèc

amQ²⁻³

s«ng biÓn (

nguån gèc s«ng biÓn (

₁), Holocen gi÷a-trªn phÇn d−íi

₂), Holocen trªn phÇn

2

amQ²⁻³

2

aQ³

trªn nguån gèc aluvi ( ₂₋₁), Holocen trªn phÇn trªn

aQ³

nguån gèc aluvi ( ₂₋₂). §Æc biÖt, ®èi víi ph©n vÞ Ho-

§èi víi trÇm tÝch Holocen muén, NguyÔn Ngäc

3

locen gi÷a nguån gèc biÓn ®−îc NguyÔn Ngäc Hoa

vµ nnk (1991) gäi lµ hÖ tÇng HËu Giang (mQ²₂hg) [8].

HÖ tÇng nµy thÓ hiÖn ë b¶n ®å ®Þa chÊt - kho¸ng s¶n

tû lÖ 1: 200.000 cña c¸c tê Phó Quèc - Hµ Tiªn, Cµ

Mau - B¹c Liªu, Trµ Vinh - C«n §¶o, Long Xuyªn,

Mü Tho vµ tê An Biªn - Sãc Tr¨ng. HÖ tÇng HËu

Giang ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ xÕp vµo Holocen d−íi -

gi÷a (Q¹₂⁻²hg ), t−¬ng øng víi hÖ tÇng B×nh Ch¸nh

(Q¹₂⁻²bc) [5]. Hoµng Ngäc Kû (1994) xÕp lo¹i sÐt dÎo

Hoa vµ nnk (1996) sö dông hÖ tÇng Cöu Long (

)

Q₂cl

[6, 7]. Lª §øc An (2004), Hoµng Ngäc Kû (2005)

xem hÖ tÇng Cöu Long cã tuæi Holocen gi÷a-muén

2

−

3

víi nguån gèc biÓn s«ng hçn hîp (

) [2,

maQ₂cl

7]. NguyÔn Huy Dòng vµ nnk (2004) gäi lµ bËc

CÇn Giê tuæi Holocen gi÷a-muén [4]. NguyÔn

§Þch Dü vµ nnk (1995) gäi lµ bËc Th¸i B×nh gåm

hÖ tÇng CÇn Giê, Cöu Long tuæi Holocen muén

(b¶ng 1) [4].

B¶ng 1. B¶ng liªn hÖ c¸c ph©n vÞ ®Þa tÇng Holocen - hiÖn ®¹i vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long

NguyÔn

Ngäc Hoa

vµ nnk

NguyÔn

E.

Phô thèng Saurin

(1973)

NguyÔn §Þch Lª §øc

Dü vµ nnk

(1995)

Huy

Dòng

(2004)

Thèng

Hoµng Ngäc Kû (1994)

An

(2004)

(1991)

TÇng U Minh gåm :

HÖ tÇng U Minh

mbQ₂

BËc Th¸i

3

B×nh

Q₂

(Cöu Long,

CÇn Giê)

3

HÖ tÇng §ång Th¸p

3

abQ₂

TrÇm tÝch s«ng

aQ₂

TrÇm tÝch s«ng biÓn

3

amQ₂

BËc H¶i

Q₂

(HËu Giang,

B×nh

Ch¸nh...)

1−2

TÇng Cöu Long ²⁻³gåm : H−ng

Q₂

maQ²₂⁻³cl

2−3

HÖ tÇngCöu Long

TrÇm tÝch giã

vQ₂

TÇng An Giang Q¹₂⁻²gåm :

1−2

HÖ tÇng An Giang

mQ₂

TrÇm tÝch biÓn, trÇm tÝch

s«ng.

Phï sa

cæ

HT BÕn

Tre

Pleistocen

TÇng loess Thñ §øc

337

KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi KC 09.06/06-10 - Thêi gian thµnh t¹o : Holocen sím (11.700 -

®· ph©n chia ®Þa tÇng Holocen vïng ven biÓn ch©u 8.000 n¨m c¸ch ngµy nay).

thæ s«ng Cöu Long bao gåm ba ph©n vÞ hÖ tÇng : hÖ

Q¹

- Ký hiÖu : ₂b®.

tÇng B×nh §¹i ₂b®, hÖ tÇng HËu GiangQ²₂hg vµ hÖ

Q³cl

1

tÇng Cöu Long

. HÖ tÇng B×nh §¹i (Q₂b®) lµ hÖ

- §Æc ®iÓm chung cña ph©n vÞ : trÇm tÝch cña

hÖ tÇng tõ d−íi lªn gåm sÐt mÇu x¸m ghi, x¸m ®en

xen kÑp c¸c líp c¸t máng chøa b· thùc vËt, c¸t h¹t

mÞn mÇu x¸m vµng, trªn cïng lµ c¸c líp máng thùc

vËt. HÖ tÇng B×nh §¹i cã nguån gèc s«ng biÓn.

2

tÇng míi ®−îc thµnh lËp tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu cña

®Ò tµi KC 09.06/06-10 (b¶ng 2).

IiI. Ph©n vÞ ®Þa tÇng míi - hÖ tÇng

B×nh §¹i am ( ¹b®)

Q₂

- Tªn hÖ tÇng B×nh §¹i kh«ng trïng víi mét tªn

ph©n vÞ ®Þa tÇng ®· sö dông trong v¨n liÖu ®Þa chÊt

ViÖt Nam nãi chung vµ vïng nghiªn cøu nãi riªng.

1. C¸c c¨n cø thiÕt lËp ph©n vÞ ®Þa tÇng míi - HÖ

tÇng B×nh §¹i

Trong thang ®Þa tÇng Holocen vïng cöa s«ng

ven bê ch©u thæ s«ng Cöu Long, tËp thÓ t¸c gi¶

tu©n thñ quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam (Côc ®Þa

chÊt ViÖt Nam xuÊt b¶n, 1994) x©y dùng nªn thang

®Þa tÇng Holocen nªu trªn. §Æc biÖt, tËp thÓ t¸c gi¶

x¸c lËp mét ph©n vÞ ®Þa tÇng míi theo ®iÒu 6.12,

6.13 cña quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam víi chØ tiªu

d−íi ®©y :

- TrÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i phñ trùc tiÕp

trªn c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch sÐt loang læ, ®Æc tr−ng

cho trÇm tÝch tuæi Pleistocen muén thuéc hÖ tÇng

Long Mü. Mét mÆt bÞ trÇm tÝch sÐt x¸m xanh, sÐt

mÇu n©u phñ lªn líp máng bét. C¸c trÇm tÝch phñ

lªn trÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i thuéc trÇm tÝch cña

hÖ tÇng HËu Giang, ®−îc xÕp vµo tuæi Holocen

gi÷a cã nguån gèc trÇm tÝch biÓn. Nh− vËy, trÇm

tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i phñ trªn trÇm tÝch cña hÖ

tÇng Long Mü, tuæi Pleistocen muén vµ bÞ trÇm

- Tªn ph©n vÞ : HÖ tÇng B×nh §¹i.

B¶ng 2. Thang ®Þa tÇng Holocen khu vùc nghiªn cøu

Tuæi

(n¨m

Bp)

Phô

thèng

HÖ Ký

tÇng hiÖu

Nguån

gèc

Thèng

§Æc ®iÓm trÇm tÝch

§Æc ®iÓm cæ sinh

C¸t h¹t trung mÇu x¸m T¶o Diatomeae : Cyclotella stylorum,

n©u xen líp sÐt mÇu x¸m

s¸ng chøa nhiÒu vÈymica

vµ mïn b· thùc vËt. SÐt

mÇu n©u hång cãc¸c thÊu

kÝnh c¸t mÇu n©u nh¹t.

Cyclotella striata, Centrophyceae sp.

S«ng

biÓn,

lôc ®Þa

Q³₂

Q³₂cl

BT-PH : Gleichenia sp., Dicksonia sp.,

Osmunda sp.

VCS : Haplophragmium agglutinas,

Trochammia nitida.

T¶o Diatomea : Cyclotella stylorum,

Paralia sulcata, Cyclotella striata

S«ng

biÓn,

biÓn

n«ng

ven bê

vµ

SÐt mÇu n©u cã tÝch tô

carbonat chøa m¶nh vôn

vá sß èc vµ b· thùc vËt.

SÐt x¸m xanh xen kÏ c¸c

thÊu kÝnh bét c¸t.

BT-PH : Lycopodium sp., Cyathea sp.,

Alsophium sp.

Q₂²

Q²₂hg

VCS : Quinquelloculina oblonga,

Bolovina dilatata, Trochammina sp.,

Globorotalia cultrata.

biÓn

BT-PH : Polypodium sp., Cyathea sp.,

SÐt mÇu x¸m ghi, x¸m

Tsuga sp.

®en xen kÑp c¸c líp c¸t

máng chøab· thùc vËt, c¸t T¶o Diatomea : Centrophyceae sp.,

Q¹₂

S«ng

biÓn

Q¹₂bt

h¹t mÞn mÇu x¸m vµng.

Cyclotella stylorum.

BT-PH : Polypodium sp., Salvinia sp.,

Tsuga sp.

VCS : Adellosina pulchella, Operculina

complanata, Ammonia beccarii.

SÐt loang læ cã kÕt vãn

laterit mÇu vµng vµ Ýt

vÈy mica.

BiÓn,

lôc

®Þa

Q₁³

Q₁³lm

338

2. M« t¶ hÖ tÇng B×nh §¹i ( Q¹₂b®)

tÝch cña hÖ tÇng HËu Giang, tuæi Holocen gi÷a phñ

lªn trªn.

HÖ tÇng B×nh §¹i lÇn ®Çu tiªn ®−îc tËp thÓ t¸c

gi¶ cña ®Ò tµi K C09.06/06-10 (NguyÔn §Þch Dü chñ

biªn, 2009) thiÕt lËp t¹i mÆt c¾t lç khoan LKBT3 t¹i

x· Ba Tri - huyÖn B×nh §¹i - tØnh BÕn Tre, täa ®é :

X : 10°01'21,1", Y : 106°42'00".

- HÖ tÇng B×nh §¹i ®−îc thiÕt lËp t¹i lç khoan

BÕn Tre 3, thuéc x· Ba Tri - huyÖn B×nh §¹i - tØnh

BÕn Tre, to¹ ®é : X - 10°01'21,1", Y - 106°42'00".

MÆt c¾t chuÈn ®−îc thiÕt lËp cã ph−¬ng ch¹y däc

bê biÓn c¾t qua khu vùc 9 cöa s«ng Cöu Long vµ

cöa s«ng Mü Th¹nh (h×nh 2). Trong c¸c lç khoan

s©u cña ®Ò tµi K C09.06/06-10, ngoµi lç khoan BT3,

trÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i gÆp trong lç khoan

LKBT2 ë ®é s©u 38,35 m ®Õn54 m. Trªn mÆt c¾t cho

thÊy, trÇm tÝch hÖ tÇng B×nh §¹i n»m trong thung

lòng ®µo khoÐt ë BÕn Tre.

TrÇm tÝch cña hÖ tÇng B×nh §¹i t¹i mÆt c¾t cña

lç khoan BÕn Tre 3 ph©n bè ë ®é s©u tõ 34 m ®Õn

53,5 m bao gåm ba tËp, tõ d−íi lªn nh− sau :

- TËp 1 tõ 53,5 m ®Õn 44 m gåm sÐt mÇu

x¸m n©u, x¸m ®en ph©n líp ngang. TrÇm tÝch

chøa nhiÒu mïn b· thùc vËt, vÈy sericit vµ tÝch

tô carbonat mÇu vµng (¶nh 1). Thµnh phÇn ®é h¹t :

sÐt 57,18 %, bét 38,35 %, c¸t 4,47 %, Md = 0,01,

So = 3,53, Sk = 0,68. KÕt qu¶ ph©n tÝch ¹⁴C mÉu

thùc vËt t¹i ®é s©u 53,55 m cã tuæi lµ 10.130 ±110

n¨m BP. Ngoµi ra trÇm tÝch cã chøa vµi m¶nh vôn

t¶o Centrophyceace sp., Bµo tö phÊn hoa : Cyathea

sp., Pteris sp., Taxodium sp., Cycas sp.. BÒ dÇy cña

tËp lµ 9,5 m.

m ; sequence 2 øng víi Holocen trung vµ sequence 3

øng víi Holocen th−îng [3].

Nh− vËy hÖ tÇng B×nh §¹i øng víi sequence 1

(2009).

- TËp 2 tõ 44 m ®Õn 39 m gåm c¸t - bét - sÐt

nhiÒu b· thùc vËt vµ m¶nh vì vá sß èc (¶nh 2, 3).

Thµnh phÇn ®é h¹t : sÐt chiÕm 24,69 %, bét chiÕm

35,77 %, c¸t chiÕm 39,55 %. Md = 0,06, So = 2,97,

Sk = 0,4. TrÇm tÝch cã chøa bµo tö phÊn : Cyathea

sp., Pteris sp., Polypodium sp., Acrotichum sp.. Vi

cæ sinh : Pseudorotalia schroeteriana, Rotalia

calcar, Elphidium advernum, E. maccellum. BÒ dÇy

cña tËp lµ 5 m.

Nh÷ng c¨n cø nªu trªn cho phÐp tËp thÓ t¸c gi¶

x¸c lËp mét hÖ tÇng míi - HÖ tÇng B×nh §¹i. MÆt

kh¸c cho phÐp nh×n nhËn ®Þa tÇng c¸c thµnh t¹o

phÇn øng víi ba hÖ tÇng : hÖ tÇng B×nh §¹i (Q¹₂b®),

hÖ tÇng HËu Giang ( ), hÖ tÇng Cöu Long (

Q²hg

Q³cl

).

2

H×nh 2. MÆt c¾t ®Þa chÊt ven biÓn tõ Mü Th¹nh ®Õn Cöa TiÓu

339

- TËp 3 tõ 39 m ®Õn 34 m gåm c¸t - bét - sÐt

amQ¹

TrÇm tÝch HÖ tÇng B×nh §¹i ( ₂b®) cã tuæi

®é h¹t : sÐt chiÕm 15,52 %, bét chiÕm 38,42 %,

c¸t chiÕm 38,41 %. Md = 0,06, So = 3,56, Sk =

0,76. TrÇm tÝch cã chøa phong phó bµo tö phÊn :

Acrostichum sp., Polypodium sp., Osmunda sp.,

Taxodium sp.. Vi cæ sinh : Elphidium advenum,

Pararotalia sp., Asterorotalia sp.. BÒ dÇy cña

tËp lµ 5 m.

Holocen sím (11.700 - 8.000 n¨m BP), nguån gèc

s«ng - biÓn vµ cã bÒ dÇy lµ 19,5 m. TrÇm tÝch cña

amQ¹

hÖ tÇng B×nh §¹i (

b®) phñ trùc tiÕp lªn hÖ

2

tÇng Long Mü (Q₁³lm).

HÖ tÇng B×nh §¹i còng b¾t gÆp t¹i lç khoan

LKBT2 víi mÆt c¾t t−¬ng tù nh− lç khoan LKBT3

(h×nh 3).

340

H×nh 3. HÖ tÇng B×nh §¹i trong lç khoan BÕn Tre 3

KÕT LUËN

- TËp 1 : tõ 53,5 m ®Õn 44 m gåm sÐt mÇu x¸m

nhiÒu mïn b· thùc vËt, vÈy sericit vµ tÝch tô carbonat

mÇu vµng, dÇy 9,5 m.

HÖ tÇng B×nh §¹i ®−îc x¸c lËp t¹i lç khoan BT3

t¹i x· Ba Tri - huyÖn B×nh §¹i - tØnh BÕn Tre, täa ®é :

X - 10°01'21,1", Y - 106°42'00". TrÇm tÝch cña hÖ

tÇng B×nh §¹i cã tuæi Holocen sím, ®−îc thµnh t¹o

- TËp 2 : tõ 44 m ®Õn 39 m gåm c¸t - bét - sÐt

gåm ba tËp trÇm tÝch tõ d−íi lªn nh− sau : nhiÒu b· thùc vËt vµ m¶nh vì vá sß èc, dÇy 5 m.

341

stratigraphic of Asia and Pacific. IGCP 296.63,

141-146. United Nations Publication. New York.

- TËp 3 : tõ 39 m ®Õn 34 m gåm c¸t - bét - sÐt

1

[10] Hoµng Ngäc kû, Vò §×nh L−u, 2005 :

Loess nguån gèc giã ë ViÖt Nam vµ §«ng Nam ¸.

§Þa chÊt - Tµi nguyªn - M«i tr−êng ViÖt Nam. Tp.

Hå ChÝ Minh.

HÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) phñ bÊt chØnh hîp trªn

Q₂

c¸c trÇm tÝch cña hÖ tÇng Long Mü (Q³). Phñ bªn

₁lm

trªn hÖ tÇng B×nh §¹i ( b®) lµ c¸c trÇm tÝch thuéc

1

Q₂

hÖ tÇng HËu Giang (Q²₂hg).

[11] NguyÔn V¨n LËp, T¹ Kim Oanh, 2004 :

M«i tr−êng trÇm tÝch Pleistocen muén - Holocen

vïng Cµ Mau. Tc C¸c Khoa häc vÒ Tr¸i §Êt, T. 26,

2, 170-180.

TµI LIÖU dÉn

[1] Lª §øc An vµ nnk, 1984 : B¶n ®å ®Þa m¹o

ViÖt Nam tû lÖ 1/500.000. Tæng côc §Þa chÊt.

[12] T¹ Kim Oanh, NguyÔn V¨n LËp, 2006 :

TrÇm tÝch Pleistocen muén - Holocen vµ sù ph¸t

Tc. C¸c khoa häc vÒ Tr¸i §Êt, T. 28, 3, 329 - 335.

[2] Lª §øc An, 2004 : VÒ ®Þa tÇng vµ kiÓu tÝch

®äng trÇm tÝch Holocen ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long.

Héi th¶o khoa häc t¹i Hµ Néi. 2/2004. 124-133.

[13] E. Saurin, 1937 : PrÐsence du Norien

fos-silifÌre sur la c«ta du Sud. CR. Acad. Sci

France, 205, 618-619. Paris.

[3] NguyÔn BiÓu vµ nnk, 2009 : øng dông ®Þa

Long, tËp X, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Þa chÊt vµ

®Þa vËt lý biÓn..

[14] Vò V¨n VÜnh vµ nnk, 2000 : NhËn ®Þnh

míi vÒ c¸c thµnh t¹o trÇm tÝch Holocen däc s«ng

TiÒn. Héi nghÞ §Þa chÊt - Tµi nguyªn - M«i tr−êng

Nam ViÖt Nam, Liªn ®oµn B¶n ®å ®Þa chÊt miÒn

Nam.

[4] NguyÔn Huy Dòng, Ng« Quang Toµn

vµ nnk, 2004 : §Þa tÇng trÇm tÝch §Ö Tø vïng ®ång

ë ViÖt Nam. Héi th¶o khoa häc t¹i Hµ Néi. 2/2004.

133-148.

[15] Quy ph¹m ®Þa tÇng ViÖt Nam, 1994. Côc

§Þa chÊt ViÖt Nam xuÊt b¶n.

[5] NguyÔn §Þch Dü (chñ biªn), 1995 : §Þa

chÊt §Ö Tø vµ ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng kho¸ng s¶n liªn

quan. §Ò tµi cÊp nhµ n−íc KT01-07, Bé KH CN vµ

M«i tr−êng, Hµ Néi.

Summary

New stratigraphic unit - The Early Holocene Binh Dai

formation at the Estuary and coastal area of

Cuu Long delta

[6] NguyÔn Ngäc Hoa (chñ biªn), 1996 :

B¶n ®å vµ thuyÕt minh b¶n ®å ®Þa chÊt tê Mü Tho

tû lÖ 1/200.000. Côc §Þa chÊt ViÖt Nam.

The Binh Dai Formation was established by

analysis results of the BT3 borehole of KC09.06/06-

10 project, in Ba Tri commune - Binh Dai district of

Ben Tre province. The sedimentary of Binh Dai

Formation has identified Early Holocene age that

[7] NguyÔn Ngäc Hoa (chñ biªn), 1996 :

B¶n ®å vµ thuyÕt minh b¶n ®å ®Þa chÊt tê Trµ Vinh -

C«n §¶o tû lÖ 1/200.000. Côc §Þa chÊt ViÖt Nam.

was formed at the coastal estuarine environment

1

( ), distributed inside the borehole at the

amQ₂bd

depth from 34 m to 53 m.

[8] NguyÔn Ngäc Hoa, NguyÔn Huy Dòng

vµ nnk, 1991 : B¸o c¸o kÕt qu¶ ®o vÏ ®Þa chÊt vµ

t×m kiÕm kho¸ng s¶n ®ång b»ng Nam Bé.

1

The Binh Daiformation (

) overlain unconfor-

Q₂lm

mably over the Long My formation (Q₁³lm) and

covered bythe sedimentsof the Hau Giang formation

[9] Hoang Ngoc Ky, 1994 : Stratigraphic

Corre-lation of Quaternary transgessed and regressed

depo-sits in Vietnam and adjencent countries In

ESCAP Atlas of Stratigraphic XIII. Quaternary

2

(

).

Q₂hg

Ngµy nhËn bµi : 6-9-2010

ViÖn §Þa chÊt

342